Mời các em theo dõi nội dung bài học về Lai phân tích là gì? Mục đích của phép lai phân tích do thầy cô trường THCS Bình Chánh biên soạn. Hy vọng sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tốt và hoàn thành tốt bài tập của mình.
Mục lục
Lai phân tích là gì?
Câu hỏi: Lai phân tích là gì?
A. kiểm tra gen nằm ở trong nhân hay tế bào chất.
B. kiểm tra tính trạng lệ thuộc vào môi trường hoặc lệ thuộc kiểu gen.
C. kiểm tra gen nằm trên NST thường hoặc trên NST giới tính.
D. kiểm tra kiểu gen của một tính trạng ở trạng thái đồng hợp hay dị hợp.
Đáp án: D kiểm tra kiểu gen của một tính trạng ở trạng thái đồng hợp hay dị hợp
Giải thích:
– Lai phân tích là phép lai giữa các cá thể mang tính trạng trội với các cá thể mang tính trạng lặn nhằm kiểm tra kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội là thuần chủng hay không.
– Nếu đời con đồng tính thì cá thể trội đem lai là thuần chủng.
– Nếu đời con có sự phân tính thì cá thể trội đem lai không thuần chủng
Phép lai phân tích là gì?
Phép lai phân tích là phép lai giữa cơ thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cơ thể mang tính trạng lăn.
Kết quả của phép lai phân tích
– Nếu kết quả của phép lai là đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp ( AA )
– Nếu kết quả của phép lai là phân tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen di hợp ( Aa )
→ Mỗi phép lai trên được gọi là phép lai phân tích
Thông thường khi nói tới kiểu gen của một cơ thể, người ta chỉ xét một vài cặp gen liên quan tới các tính trạng đang quan tâm: kiểu gen  quy định hoa tím, kiểu gen â quy định hoa trắng. Kiểu gen chứa cặp gen gồm 2 gen tương đồng giống nhau gọi là thể đồng hợp như: AA – thể đồng hợp trội, aa – kiểu đồng hợp lặn. Kiểu gen chứa cặp gen gồm 2 gen tương ứng khác nhau gọi là thể dị hợp ( Aa ). Như trong thí nghiệm của Menden tính trạng trội hoa tím ở F2 do 2 kiểu gen AA và Aa cùng biểu hiện.
Mục đích của phép lai phân tích
– Để xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội.
– Xác định kiểu gen của sinh vật mang tính trạng trội là đồng hợp tử ( thuần chủng ) hay dị hợp tử ( không thuần chủng ).
– Xác định tính trạng do một cặp gen alen quy định do nhiều cặp gen tương đồng tương tác với nhau quy định.
Tầm quan trọng của mối tương quan trội – lặn
– Tương quan trội – lặn là hiện tượng phổ biến ở nhiều tính trạng của thực vật, động vật và con người
Ví dụ: Ở cà chua, tính trạng quả đỏ, nhẵn, thân cao là tính trạng trội còn quả vàng, nhiều lông, lùn là tính trạng lặn.
Ở lợn guinea tính trạng lông đen và ngắn là tính trạng trội trong khi tính trạng lông trắng và dài là tính trạng lặn.
– Thông thường tính trạng trội là tinh trạng tốt còn tính trạng lặn là tính trạng xấu. Một trong những mục tiêu của giống là xác định các tính trạng trội và tập trung nhiều gen trội vào một kiểu gen để tạo ra giống cây trông có giá trị thương phẩm cao.
– Phép lai phân tích được sử dụng để xác định tương quan trội – lặn:
Ví dụ:
P: AA x aa
F ( ngày thứ nhất ): Aa
F ( ngày thứ nhất ) x F ( ngày thứ nhất ): Aa x Aa
F2 có tỷ lệ kiểu gen: 1 AA : 2 Aa : 1 aa
→ Tỷ lệ kiểu hình: 3 trội : 1 lặn
* Tầm quan trọng của tương quan trội lặn trong sản xuất
– Trong chọn tạo giống đáp ứng nhu cầu: xác định tính trạng mong muốn và tập trung nhiều gen có giá trị vào một kiểu gen để tạo ra giống chất lượng cao. Người ta dựa vào mối tương quan trội – lặn. Trong chọn giống nhằm đáp ứng nhu cầu xác định các tính trạng như mong muốn và tập trung nhiều gen quý vào một kiểu gen để tao giống có giá trị cao.
– Trong sản xuất, cần kiểm tra độ thuần chủng của giống để tránh tinh trạng phân li tính trạng, nơi tính trạng kém ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất vật nuôi, cây trồng.
Trội không hoàn toàn
Trội không hoàn toàn là hiện tượng trong đó kiểu hình F1 biểu hiện tính trạng trung gian giữa bố và mẹ còn F2 có tỷ lệ kiểu hình là 1 : 2 : 1.
Sự khác nhau giữa trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn
| Đặc điểm | Trội hoàn toàn | Trội không hoàn toàn |
| Kiểu hình ở F1 | Tính trạng trội | Tính trạng trung gian |
| Tỷ lệ kiểu hình ở F2 | 3 trội : 1 lăn | 1 trội : 2 trung gian : 1 lặn |
| Phép lai phân tích được dùng trong trường hợp | Được dùng ( vì tính trạng trội có hai kiểu gen quy định ) | Không được dùng ( vì tính trạng trội do một kiểu gen quy định ) |
Bài tập vận dụng
Bài toán: Ở đậu Hà Lan thân cao và hạt vàng là 2 tính trạng trội hoàn toàn so với thân thấp và hạt xanh. Hai cặp tính trạng chiều cao và màu sắc hạt di truyền học độc lập với nahu. Hãy lập sơ đồ lai cho mỗi phép lai dưới đây:
a, Cây cao, hạt xanh giao phấn với cây thân thấp, hạt vàng.
b, Cây thân cao, hạt vàng giao phấn với cây thân thấp, hạt xanh.
Giải:
Theo đề bài, ta có quy ước gen:
A: thân cao; a: thân thấp
B: hạt vàng; b: hạt xanh
a, Cây cao, hạt xanh giao phấn với cây thân thấp, hạt vàng.
– Sơ đồ lai 1:
P: AAbb x aaBB
G: Ab x aB
F1: AaBb
→ Tất cả đều thân cao, hạt vàng
– Sơ đồ lai 2:
P: Aabb x aaBB
G: Ab, ab x aB
F1: AaBb : aaBb
→ Kiểu gen: 1 AaBb : 1 aaBb
→ Kiểu hình: 1 thân cao, hạt vàng : 1 thân thấp, hạt vàng
– Sơ đồ lai 3:
P: AAbb x aaBb
G: Ab x aB, ab
F1: Aabb : AaBb
→ Kiểu gen: 1 Aabb : 1 aaBb
→ Kiểu hình: 1 thân cao, hạt xanh : 1 thân cao, hạt vàng
– Sơ đồ lai 4:
P: Aabb x aaBb
G: Ab, ab x aB, ab
F1: AaBb : Aabb : aaBb : aabb
→ Kiểu gen: 1 AaBb : 1 Aabb : 1 aaBb : 1 aabb
→ Kiểu hình: 1 thân cao, hạt vàng : 1 thân cao, hạt xanh : 1 thân thấp, hạt vàng : 1 thân thấp, hạt xanh.
b, Cây thân cao, hạt vang giao phấn với cây thân thấp, hạt xanh
– Sơ đồ lai 1:
P: AABB x aabb
G: AB x ab
F1: AaBb
→ Tất cả đều thân cao, hạt vàng
– Sơ đồ lai 2:
P: AaBB x aabb
G: AB, aB x ab
F1: AaBb : aaBb
→ Kiểu gen: 1 AaBb : 1 aaBb
→ Kiểu hình: 1 thân cao, hạt vàng : 1 thân thấp, hạt vàng.
– Sơ đồ lai 3:
P: AABb x aabb
G: AB, Ab x ab
F1: AaBb : Aabb
→ Kiều gen : 1 AaBb : 1 Aabb
→ Kiều hình: 1 thân cao, hạt vàng : 1 thân cao, hạt xanh
– Sơ đồ lai 4:
P: AaBb x aabb
G: AB, Ab, aB, ab x ab
F1: AaBb : Aabb : aaBb : aabb
→ Kiểu gen: 1 AaBb : 1 Aabb : 1 aaBb : 1 aabb
→ Kiều hình: 1 thân cao, hạt vàng, 1 thân cao, hạt xanh : 1 thân thấp, hạt vàng : 1 thân thấp, hạt xanh.
***
Trên đây là nội dung bài học Lai phân tích là gì? Mục đích của phép lai phân tích do thầy cô trường THCS Bình Chánh biên soạn và tổng hợp. Hy vọng sẽ giúp các em hiểu rõ nội dung bài học và từ đó hoàn thành tốt bài tập của mình. Đồng thời luôn đạt điểm cao trong các bài thi bài kiểm tra sắp tới. Chúc các em học tập thật tốt.
Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyên mục Học tập
