Queerbaiting là gì? Vì sao queerbaiting phổ biến?

Mời bạn đọc cùng tìm hiểu Queerbaiting là gì trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Queerbaiting là gì?

Queerbaiting là khi một phần của phương tiện truyền thông để chỉ các tác giả, nhà văn hoặc người dẫn chương trình… cố gắng thu hút khán giả LGBTQ

Queerbaiting là một phương thức tiếp thị sử dụng nội dung có liên quan tới cộng đồng LGBTQ+ để “câu kéo” người xem. Từ này được kết hợp giữa “queer” (người nằm ngoài hệ nhị nguyên giới) và “bait” (mồi câu).

Không khó để bắt gặp queerbaiting trong các sản phẩm như phim ảnh, ca nhạc và cả sách truyện. Thường thì trong các tác phẩm này, những nhân vật dị tính sẽ cư xử và hành động mập mờ (hay còn được gọi là hint), nhưng lại không bao giờ khẳng định về xu hướng tính dục của mình.

Queerbaiting nhận về nhiều chỉ trích khi thay vì giúp làm tăng tần số nhận diện của cộng đồng LGBTQ+, hình thức này lại đang củng cố và lan truyền những khuôn mẫu sáo rỗng và có hại.

Tại Việt Nam chúng ta bắt gặp queerbaiting qua cách các chương trình như “Người Ấy Là Ai?” sử dụng ngôn từ như “giới tính thứ 3” (thay vì cộng đồng LGBTQ+) để gây sự chú ý. Ngoài ra các kiểu nhân vật như cô Đẩu của chương trình Táo Quân hằng năm cũng bị khắc họa một màu và thiếu chân thật.

Nguồn gốc của queerbaiting

Trong những năm 1950, queerbaiting được dùng để miêu tả các hành vi mang tính kỳ thị đồng tính trong chính trị và luật pháp. Trước đây, queerbaiting là một chiến thuật (bao gồm tống tiền, dụ dỗ) để tìm ra những người có xu hướng tính dục khác với tiêu chuẩn thời đó.

Vì sao queerbaiting phổ biến?

Tới khoảng 2010, cộng đồng mạng bắt đầu sử dụng queerbaiting như nghĩa hiện nay để chỉ ra các bộ phim (cụ thể là Sherlock) ngầm lợi dụng yếu tố đồng tính để câu khách. Từ này sau đó cũng đã được thêm vào từ điển Oxford.

Trong thời kỳ đầu của điện ảnh, các nhân vật đồng tính thường được “ngầm” xuất hiện để tránh những chỉ trích của xã hội và để lách luật điện ảnh. Bấy giờ, để ám chỉ một nhân vật là đồng tính nam, đạo diễn có xu hướng giới thiệu người này có thiên hướng nữ tính, yêu nghệ thuật và để khán giả tự hiểu. Khái niệm này gọi là queer coding.

Thứ tách biệt 2 khái niệm tưởng chừng giống nhau này chính là queerbaiting tồn tại chỉ để câu khách vì lợi nhuận. Để lấy ví dụ, điện ảnh Việt Nam thường sử dụng nhân vật đồng tính như yếu tố gây cười, tạo sự tò mò và tranh luận qua những cảnh nóng gợi dục.

Trong thị trường ca nhạc, một số ca sĩ Việt cũng sử dụng yếu tố đồng tính nam để câu kéo fan.

Trong ngành giải trí, cụ thể hơn là K-Pop, queerbaiting xuất hiện dày đặc. Các thành viên nhóm nhạc nam “nhử” mồi cho fan (thường là theo yêu cầu của công ty quản lý) bằng những hành động thân mật, da chạm da (skin-ship). Các hành vi kiểu này nhìn chung được gọi là fan-service (dịch vụ dành cho fan).

Không chỉ xuất hiện trực tiếp trên những sân khấu mà các video âm nhạc queerbaiting giữa các thành viên nữ cũng xuất hiện nhiều hơn. Bên cạnh đó, một số nhóm nhạc cũng có thành viên được xây dựng theo xu hướng tạo cảm tình cho cộng đồng LGBTQ+. Những thành viên này có thể là người thuộc cộng đồng LGBTQ+ hoặc có phong thái tương tự như vậy.

Tất cả những yếu tố này suy cho cùng đều là cần câu lợi nhuận mà ngành công nghiệp âm nhạc Hàn sử dụng. Chỉ riêng việc những hành vi mập mờ của idol trên sân khấu cũng đã giúp người hâm mộ tạo ra hàng loạt fanfic, tranh ảnh ghép đôi. Không cần phải bỏ quá nhiều tiền để quảng bá, đây là cách ngành công nghiệp giải trí lợi dụng người hâm mộ để duy trì ngọn lửa danh vọng cho nhóm nhạc idol.

Trong bối cảnh hiện tại, vẫn có nhiều tranh cãi xoay quanh việc liệu một sản phẩm có queerbaiting hay không. Gần đây nhất chính là MV “Lost Cause” của Billie Elish bị chỉ trích với hình ảnh cô nằm trên giường cùng nhóm bạn nữ; hay MV “Break up with your boyfriend” của Ariana Grande. Khó có thể khẳng định được mục đích ban đầu của những sản phầm này có phải là để làm mồi nhử, hay đơn giản chỉ là thành phẩm sáng tạo của nghệ sĩ.

Suy cho cùng, chỉ khi nào hình ảnh của cộng đồng LGBTQ+ trên truyền thông được phủ sóng và miêu tả một cách đa dạng, chân thực, thì cần câu queerbaiting mới mất đi tác dụng của nó.

Cách dùng từ queerbaiting?

Tiếng Anh

A: Have you seen the new music video featuring a gay love story by DD?

B: Yes, I did. I hate the way they used queerbaiting to attract more fans.

Tiếng Việt

A: Bạn coi cái video âm nhạc có cặp đôi đồng tính nam của DD chưa?

B: Mình coi rồi mà mình ghét cái kiểu người ta dùng queerbaiting để dụ fan lắm.

Tại sao queerbaiting thường là một thuật ngữ bị hiểu nhầm?

Từ Noah Schnapp đến Madonna, những lời buộc tội về ‘queerbaiting’ đã là nguồn gốc của tranh cãi và tranh luận trên các phương tiện truyền thông xã hội, nhưng thuật ngữ này thường bị hiểu nhầm và sử dụng sai.

Mới tuần trước, ngôi sao của Heartstopper, Kit Connor, đã xóa Twitter sau khi bị cáo buộc rằng anh đã ‘chơi khăm’ khi đóng vai một nhân vật lưỡng tính trong chương trình Netflix nổi tiếng.

Hình ảnh Connor nắm tay bạn diễn trong bộ phim sắp tới, A Cuban Girl’s Guide to Tea and Tomorrow, Maia Reficco khiến người dùng Twitter cho rằng chàng trai 18 tuổi này đã cố tình lừa dối người hâm mộ LGBTQ của mình.

Làn sóng chỉ trích trên phương tiện truyền thông xã hội bao hàm sự nguy hiểm của việc sử dụng sai một thuật ngữ được tải như vậy.

Hiểu thuật ngữ ‘queerbaiting’

Queerbaiting là một mưu đồ tiếp thị khi một ký tự hoặc mối quan hệ được ngụ ý là kỳ lạ, nhưng không bao giờ được gắn nhãn rõ ràng như vậy.

Điều này cho phép các chương trình truyền hình và phim, và thậm chí chính những người nổi tiếng, thu hút khán giả kỳ lạ mà không công khai đại diện cho họ, do đó duy trì lượng khán giả bảo thủ của họ.

Chương trình nổi tiếng của BBC Sherlock là mục tiêu nổi tiếng của những lời buộc tội này. Mặc dù người sáng tạo Mark Gatiss khẳng định chắc chắn rằng họ đã “nói rõ ràng rằng điều này sẽ không xảy ra”, người hâm mộ chỉ ra những đề cập nhất quán của chương trình về mối quan hệ lãng mạn tiềm năng giữa các nhân vật chính, Sherlock Holmes và John Watson.

Irene Adler, một trong những mối quan hệ tình yêu dường như tiềm năng của Holmes cáo buộc Watson ‘ghen tị’ với việc cô tán tỉnh anh ta, trong khi bạn gái của Watson, Jeanette nói anh ta là ‘bạn trai rất tốt’ đối với thám tử.

Những ám chỉ về mối quan hệ giữa hai người đàn ông đã thu hút một lượng lớn người theo dõi chương trình, chia sẻ giả thuyết về thời điểm ‘Johnlock’ cuối cùng sẽ được xác nhận trong chương trình.

Vào năm 2020, TikTok trở thành địa điểm của trò đùa Cá tháng Tư, trong đó các TikTokers nổi tiếng dường như là người song tính với “Boys & Girls” của will.i.am, trước khi thừa nhận họ thực sự thẳng thắn.

‘Trò đùa’ giả vờ này không ngạc nhiên khi vấp phải sự thất vọng và chỉ trích của những người hâm mộ buộc tội họ giả mạo giới tính của mình để đạt được lượt xem và lượt thích từ khán giả trẻ tuổi.

Nhìn thấy một người mà bạn ngưỡng mộ xuất hiện công khai cung cấp một chiếc bè cứu sinh cực kỳ quan trọng cho những người trẻ đang vật lộn với cuộc hành trình của chính họ; để khai thác quá trình thường khó khăn và đau đớn này là biểu hiện của thiệt hại mà queerbaiting có thể gây ra.

Là gì không người yêu?

Queerbaiting rõ ràng có hại cho cộng đồng người đồng tính; những người khai thác khán giả bằng cách trình bày sai lệch đáng bị xấu hổ. Tuy nhiên, giống như nhiều thuật ngữ internet khác, thuật ngữ này đã trở thành một từ thông dụng để được ném ra khắp nơi mà không hiểu đầy đủ ý nghĩa của nó.

Điều này không chỉ làm giảm tác động của những lời buộc tội chân chính mà còn có thể tạo ra một kỳ vọng khó chịu rằng các diễn viên “đồng tính luyến ái” nợ thế giới rộng lớn hơn một lời giải thích cho vấn đề tình dục của họ.

Ví dụ, trong trường hợp của Kit Connor, thuật ngữ này đã được áp dụng đối với một thanh niên 18 tuổi, tuyên bố rằng anh ta đã lừa dối những người hâm mộ đồng tính. Đề xuất rằng một người đàn ông không thể là người đồng tính luyến ái bởi vì anh ta có thể có mối quan hệ với một người phụ nữ là một sự tẩy xóa bi trắng trợn, một vấn đề liên quan trong chính cộng đồng LGBTQ.

Tuy nhiên, vượt quá điều này, buộc tội Connor về tình trạng kỳ lạ là đưa ra những giả định vô căn cứ về tình dục của anh ta. Văn hóa người nổi tiếng thường khiến chúng ta tin rằng các ngôi sao nợ chúng ta những chi tiết thân mật mà chúng ta thấy họ thể hiện trên màn ảnh, trong cuộc sống thực của họ.

Connor mới 18 tuổi; anh ta không nợ ai một lời giải thích về tính dục của mình. Một người dùng Twitter đã nhanh chóng chỉ ra sự đạo đức giả khi tuyên bố rằng “bất cứ điều gì thiếu sót khi hét lên tình dục của bạn từ các mái nhà cũng tương tự như trò lừa đảo kỳ lạ” trong khi cũng tránh xa Connor khỏi cộng đồng.

Chắc chắn các chương trình truyền hình cũng không cần phải dán nhãn giới tính?

Vâng, có và không. Các nhân vật như Todd từ BoJack Horseman và Eve từ Killing Eve trải qua một cuộc hành trình với tình dục của họ, khám phá nó trong các chương trình.

Tuy nhiên, những nhân vật này chắc chắn cũng rất kỳ lạ; Todd xuất hiện với tư cách là người vô tính, nhưng không có hương thơm và Eve tham gia vào một mối quan hệ say đắm với sát thủ Villanelle (Xin lỗi vì đã hư hỏng).

Queerbaiting trở thành một vấn đề khi các chương trình liên tục chỉ ra rằng các nhân vật có thể là LGBTQ, nhưng từ chối đề cập đến giới tính của họ.

Trong khi nhân vật của anh, Will Byers, hiện đã được xác nhận là một nhân vật đồng tính, Noah Schnapp đã đưa ra những cáo buộc về điều này trong một cuộc phỏng vấn gần đây

“Tôi có cảm giác như họ không bao giờ thực sự nói về vấn đề đó hoặc nói thẳng ra rằng Will là người như thế nào… Tôi nghĩ đó là cái hay của nó, điều đó chỉ phụ thuộc vào cách giải thích của khán giả.”

Millie Bobby Brown nói thêm, “Tôi có thể nói, đó là năm 2022 và chúng tôi không cần phải dán nhãn mọi thứ.”

Những người theo dõi, đặc biệt là những người chuyển giới và không phải là người nhị phân, luôn thách thức những nhãn giới áp đặt của xã hội về giới tính và tình dục, kết quả là họ thường phải đối mặt với sự từ chối và loại trừ. Những người đi đầu trong phong trào đấu tranh vì quyền của người đồng tính như Marsha P. Johnson và Slyvia Riveria đã từ chối kỳ vọng của người khác về họ và từ chối tuân theo những nhãn đơn giản.

Năm 2022 của nó và những người kỳ lạ không cần phải dán nhãn cho mình, cũng như không phải tuân theo nhãn của người khác. Tuy nhiên, khi các công ty và chương trình truyền hình sử dụng những ý tưởng này để tiếp thị bản thân, họ sẽ phù hợp hơn với danh tính của những người đồng tính, trong khi tiếp tục phủ nhận họ đại diện.

Queerbaiting là sự cố ý trêu chọc và lừa dối khán giả đã nhiều lần thấy mình bị xóa và danh tính của họ bị coi thường đường đột giá rẻ, để thu lợi từ niềm vui của họ.

Trong khi hiện tượng này vẫn còn là một trò lố không được hoan nghênh trên các phương tiện truyền thông chính thống, chúng ta vẫn có thể lấy lại niềm vui kỳ lạ của mình trong sự đại diện thực sự; các nghệ sĩ như Lil Nas X, và các chương trình như Its A Sin và First Kill là những kỷ niệm sâu sắc về một nền văn hóa không chịu che giấu.

***

Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Queerbaiting là gì. Mọi thông tin trong bài viết Queerbaiting là gì? Vì sao queerbaiting phổ biến? đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.

Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyên mục Tổng hợp