Thâm canh là gì? Vai trò của thâm canh?

Mời bạn đọc cùng tìm hiểu Thâm canh là gì? trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Thâm canh là gì?

Thâm canh là phương thức sản xuất nông nghiệp cải tiến, áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến. Mục đích là làm cải tạo đất trồng, nhằm tăng độ phì nhiêu, tăng năng suất cho cây trồng. Đây là phương thức được cho là đem lại nhiều lợi ích kinh tế cho nhà nông cũng như đáp ứng được yêu cầu nông sản trên thị trường hiện nay.

Theo Hán ngữ nghĩa là cày sâu – phương pháp đầu tiên con người giúp năng xuất hoa màu tăng lên. Sau này con người ngoài cày sâu cho xốp đất, đã dùng phân bón, thuốc trừ sâu, lai tạo giống. Tóm lại thì thâm canh là phương pháp để canh tác đất có hiệu suất cao hơn.

Có thể hiểu đơn giản hơn đây là cách để làm sao canh tác đất trồng vẫn ở quy mô đó nhưng khi áp dụng thâm canh sẽ có hiệu suất cao hơn. Trong điều kiện nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tỷ trọng ngành nông – lâm – ngư nghiệp có xu hướng giảm dần. Diện tích đất trồng ngày càng thu hẹp, nhu cầu con người lại càng cao. Kỹ thuật thâm canh thực sự là yếu tố phát triển tất yếu của nền nông nghiệp ngày nay.

Thâm canh bắt nguồn từ đâu?

Từ cổ chí kim con người khi sinh ra không thể không có đồ ăn, một trong những thực phẩm thiết yếu giúp nuôi sống con người chính là các loại hoa màu, nông sản.

Với tình hình hiện tại, dân số tăng nhanh làm cho nhu cầu về lượng nông sản ngày càng lớn trong khi việc đầu tư và mở rộng sản xuất nông nghiệp ngày càng hạn chế. Lúc này con người buộc phải tìm ra phương pháp đổi mới tư duy canh tác, nhận thấy nông nghiệp cần phải đẩy mạnh chất lượng canh tác bằng cách đầu tư nhân lực, đầu tư thêm tư liệu sản xuất cần thiết để cải thiện năng suất con giống trên mỗi diện tích sẵn có.

Cho đến nửa sau của thế kỷ 20, con người trên toàn thế giới mới nghĩ ra việc áp dụng những tiến bộ của khoa học, kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Cụ thể cung cấp con giống, cây trồng tốt, sử dụng các loại phân bón hoá học chất lượng cao và sử dụng các biện pháp luân canh, gối vụ, xen canh hay giải quyết các vấn đề về thuỷ lợi,…

Nhờ vào tư duy đổi mới, áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp mà cho tới năm 1960, sản lượng lương thực từ các loại cây có hạt trên toàn thế giới gia tăng đáng kể. Con số được thống kê là 1.025 triệu tấn, tính ra tăng 41,77% so với những năm trước đó.

Con số này chưa dừng lại ở đó, việc áp dụng phương pháp thâm canh trong nông nghiệp còn làm sản lượng lương thực từ cây có hạt tăng lên 2.049 triệu tấn vào năm 1996.

Có một điểm đáng chú ý ở đây đó là sản lượng được tăng lên đáng kể tuy nhiên diện tích đất trồng lại không được mở rộng. Điều này cho thấy thâm canh đem lại hiệu quả cực kỳ lớn đối với sản xuất nông nghiệp. Và kể từ đó thâm canh chính là khuynh hướng chung của sản xuất nông nghiệp trên toàn thế giới.

Ngày nay, sản xuất thâm canh ngày càng được tân tiến và hiện đại. Không chỉ chú tâm vào sản lượng, con người dần hướng đến giá trị cốt lõi đó là sự an toàn thực phẩm, chuyên canh mùa vụ để đạt được hiệu quả tối ưu.

Vai trò của thâm canh

Thâm canh có vai trò làm tăng năng suất thu hoạch được trên một diện tích trồng trọt. Thay vào đó không phải là việc mở rộng diện tích nông nghiệp sẽ không phù hợp trong điều kiện hiện nay. Bởi quá trình công nghiệp hóa của nước ta sẽ có xu hướng làm giảm diện tích đất cho nông nghiệp, một phần đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn lại có xu hướng tăng, cây trồng muốn đạt năng suất cao phải phụ thuộc nhiều yếu tố. Khi đó phương pháp này sẽ giúp cho việc tối ưu sản lượng hơn, giải quyết được nhiều khó khăn thực tại.

Thâm canh giúp chúng ta tận dụng được cùng lúc nhiều nguồn lực sản xuất khác nhau. Đặc biệt là ứng dụng nền khoa học kỹ thuật hiện đại, các biện pháp luân canh, tăng vụ khác. Kỹ thuật thâm canh còn được áp dụng trong chăn nuôi giúp đạt được những hiệu quả nhất định.

Đặc biệt nước ta có nền nông nghiệp lúa nước lâu đời. Nhờ vào các phương pháp sản xuất mới này mà giải quyết được tình trạng thiếu lương thực. Không chỉ vậy nước ta còn trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới.

Bản chất của thâm canh

Bản chất thâm canh trong nông nghiệp được hiểu đơn giản là việc đầu tư thêm vốn, công nghệ, lao động trên một đơn vị diện tích nhằm thu được nhiều sản phẩm hơn với chi phí bỏ ra thấp nhất. Xét về hình thức đầu tư và canh tác thì thâm canh có những biểu hiện khác nhau. Song bản chất vẫn là tạo ra năng suất cao với chi phí thấp.

Về cơ bản thâm canh và quảng canh đều là những phương thức canh tác trong nông nghiệp. Quảng canh cũng nhắm tới kết quả là tăng sản lượng thu hoạch được. Nhưng bằng cách mở rộng diện tích đất đai, không chú trọng đầu tư khoa học công nghệ và chủ yếu dựa vào các yếu tố tự nhiên như độ phì của đất. Nhìn chung, thâm canh vẫn là phương thức phù hợp nhất trong điều kiện hiện nay của nước ta.

Thâm canh trong nông nghiệp là quá trình đa dạng và khá phức tạp. Hơn nữa, trong điều kiện nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng phi mã như hiện. Việc gia tăng sản lượng trong nuôi trồng là điều hết sức cần thiết. Vì vậy về cả lý luận và thực tiễn thì thâm canh đều có ý nghĩa to lớn.

Thâm canh là quá trình đặc trưng cho sự phát triển ở các nước Tư bản và Xã hội chủ nghĩa. Đối với tư bản chủa nghĩa thâm canh nông nghiệp phục tùng mục đích cơ bản của sản xuất tư bản chủ nghĩa là lợi nhuận tối đa, và được coi là tiêu chuẩn duy nhất của hiệu quả sản xuất. Còn với Xã hội chủ nghĩa sản xuất nhiều sản phẩm với chất lượng cao, giá thành hạ, nhằm thoả mãn nhu cầu không ngừng tăng lên của nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, nó có tác dụng kích thích nhân dân đẩy mạnh thâm canh.

Nhà nước cũng có những biện pháp thúc đẩy thâm canh như quy hoạch các vùng kinh tế nông nghiệp phù hợp với từng điều kiện nơi đó, đẩy mạnh phát triển hạ tầng nông thôn. Từ đó thâm canh có thể tiếp cận tốt được với sự đổi mới tiến bộ cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Vì sao phải thâm canh trong nông nghiệp?

Thâm canh chính xác là một phương pháp làm gia tăng sản lượng nông sản chóng mặt. Ngoài lý do này thì liệu rằng còn lý do nào khác để trả lời cho câu hỏi “Vì sao phải thâm canh trong nông nghiệp hay không? Hãy cùng tôi tìm hiểu và truy tìm đáp án chính xác nhé.

Thông thường, khi bạn muốn gia tăng sản lượng, việc đầu tư thêm cây giống, phân bón và nhân công là điều đương nhiên. Thế nhưng cùng với đó bạn còn phải mở rộng diện tích đất trồng thì mới đạt được hiệu quả như mong muốn. Tuy nhiên nếu áp dụng phương pháp thâm canh bạn không cần mở rộng diện tích đất canh tác mà sản lượng vẫn tăng.

Bạn cũng thấy rõ, hiện nay đất chật người đông là tình trạng chung trên toàn cầu, không chỉ ở Việt Nam. Dân số tăng nhanh dẫn đến nhu cầu cần cung cấp lương thực, thực phẩm là rất lớn. Tuy nhiên diện tích đất dành cho nông nghiệp ngày càng thu hẹp, vì thế cần phải thâm canh để gia tăng sản lượng mà không cần phải tăng diện tích sử dụng.

Thâm canh tăng vụ không những giúp con người giải quyết được vấn đề lương thực thực phẩm nuôi sống cơ thể mà nó còn có khả năng tận dụng các nguồn lực sản xuất khác nhau, từ đó tiết kiệm chi phí ở mức tối đa.

Không chỉ là cây trồng, kỹ thuật thâm canh cũng được áp dụng vào chăn nuôi với việc sử dụng con giống và kỹ thuật chăm nuôi tốt, từ đó hiệu quả vật nuôi tăng nhanh.

Một số kỹ thuật trong mô hình thâm canh

Hiện nay, một số kỹ thuật thâm canh được dùng thông dụng và phổ biến nhất là:

Thâm canh hoa màu vụ hè thu

Vào vụ mùa hè thu, thời tiết khá nóng và mưa nhiều. Khi áp dụng phương pháp thâm canh, bà con cần chú ý những điều sau:

Chọn giống: Bà con nên chọn giống thuộc thế hệ F1, đây là loại giống có khả năng chống chịu tốt với điều kiện môi trường. Mẫu mã, hình dáng đẹp, chất lượng tốt và mang lại năng suất cao.
Về vấn đề kỹ thuật: Do vấn đề thời tiết không được tốt nên bà con chú ý cần sử dụng lưới, khung hoặc mùng để hạn chế ảnh hưởng đến cây trồng. Đặc biệt trong giai đoạn cây ra hoa hoặc kết trái, chúng ta cần cẩn thận chăm sóc để tránh bị thối hoặc hư hỏng.

Về phân bón, tưới nước, phòng trừ sâu bệnh: Vào vụ mùa hè thu, thời tiết thay đổi thất thường nên việc chăm sóc cây sẽ cực hơn. Mưa nhiều sẽ làm trôi các loại phân bón cũng như tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển. Cây sẽ dễ bị úng, nên có thể lên luống ngay từ đầu để phòng trừ. Khi trời nắng cây rất dễ mất nước, cần bổ sung nước và bón phân nếu cần thiết. Trong các loại phân bón thì EcoClean khuyến khích sử dụng phân bón vi sinh để đảm bảo an toàn môi trường và nông sản.

Thâm canh cây vụ đông

Tương tự như vụ hè thu, chúng ta cũng cần chuẩn bị kỹ thuật kỹ lưỡng. Và đặc biệt trong vụ đông cần chú ý bón phân đa, trung, vi lượng phù hợp cho cây trồng. Điều này cung cấp dinh dưỡng kịp thời cho cây và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh vì thời tiết nồm ẩm là cơ hội để chúng phát triển mạnh.

Nuôi lươn và tôm siêu thâm canh

Thâm canh không chỉ áp dụng với trồng trọt mà còn áp dụng với lĩnh vực chăn nuôi, thủy sản. Trong nuôi lươn, chúng ta cần thiết kế hệ thống, chọn con giống, thức ăn và các biện pháp phòng trừ dịch bệnh cẩn thận. Lươn có tập tính ăn thịt lẫn nhau nên khi nuôi trên một tháng thì tách ra nuôi riêng từng cỡ, tránh hao hụt không mong muốn.

Với tôm nuôi siêu thâm canh phải đảm bảo yếu tố môi trường. Nên xử lý nước thải, dịch bệnh nhanh chóng để tránh tôm bị bệnh. Và nguồn thải phải đảm bảo không chảy ra khu vực xung quanh gây ô nhiễm môi trường.

Thâm canh có thể được áp dụng vào mô hình Farmstay?

Như chúng ta đã biết, thâm canh thực sự là phương pháp hiệu quả trong nông nghiệp, đồng thời đây cũng là phương pháp lý tưởng để áp dụng vào mô hình Farmstay.

Nếu như Farmstay của bạn có diện tích đất rộng lớn và mục đích là kinh doanh nông sản thì chắc chắn bạn nên áp dụng phương pháp thâm canh để nâng cao năng suất. Còn nếu trong trường hợp ngược lại, bạn hãy cân nhắc thật kỹ vì phương pháp này đòi hỏi bạn đầu tư khá nhiều từ cơ sở vật chất, nhân công lao động cho đến cây giống,…

Mô hình Farmstay khi áp dụng phương pháp thâm canh nên sử dụng phân bón hữu cơ, vừa là để đảm bảo an toàn cho cây trồng vừa là đảm bảo môi trường xung quanh Farm trong lành.

Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về [từ khóa]. Mọi thông tin trong bài viết [tiêu đề bài viết] đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.

Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyện mục Tổng hợp