Mời bạn đọc cùng tìm hiểu Vua Midas là ai? trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.
Mục lục
Vua Midas là ai?
Midas, vị vua nổi tiếng nhất được mọi người nhớ đến trong thần thoại Hy Lạp vì khả năng biến mọi thứ ông chạm vào thành vàng. Điều này được gọi là chạm vàng, hoặc cảm ứng Midas.[1] Thành phố Phrygia Midaeum có lẽ được đặt theo tên của ông, và đây có lẽ cũng là Midas mà theo Pausanias đã thành lập Ancyra (ngày nay được gọi là Ankara).[2] Theo Aristotle, truyền thuyết cho rằng Midas chết đói vì “lời ước vô ích” của ông.[3] Truyền thuyết kể về Midas này và cha của ông ta là Gordias, được cho là đã thành lập thủ đô Gordium của Phrygia và thắt nút Gordia, cho thấy rằng họ được cho là đã sống vào khoảng thiên niên kỷ thứ 2 trước Công nguyên, trước Chiến tranh thành Troy. Tuy nhiên, Homer không đề cập đến Midas hay Gordias, thay vào đó đề cập đến hai vị vua Phrygia khác là Mygdon và Otreus.
Một vị vua Midas khác cai trị Phrygia vào cuối thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên, cho đến khi người Cimmeria truất phế Gordium, khi ông được cho là đã tự sát. Hầu hết các nhà sử học tin rằng Midas này là cùng một người với Mita, được gọi là vua của Mushki trong các văn bản của người Assyria, người đã gây chiến với Assyria và các tỉnh Anatolia của nó trong cùng thời kỳ.
Một Midas thứ ba được Herodotus cho là thành viên của hoàng tộc Phrygia và là ông nội của một người tên Adrastus, người đã chạy trốn khỏi Phrygia sau khi vô tình giết chết anh trai mình và đi lánh nạn ở Lydia dưới thời trị vì của Croesus. Phrygia vào thời điểm đó là một phần của Lydia. Herodotus nói rằng Croesus coi hoàng gia Phrygia là “bạn bè” nhưng không đề cập đến việc liệu hoàng gia Phrygia có còn cai trị với tư cách là vua (chư hầu) của Phrygia hay không.
Huyền thoại về vua Midas
Có rất nhiều, và thường mâu thuẫn, truyền thuyết về vị vua Midas cổ đại nhất. Trong một truyền thuyết, Midas là vua của Pessinus, một thành phố Phrygia, người được Vua Gordias và Cybele, nữ thần mà là vợ ông ta, nhận nuôi khi còn nhỏ, và người (theo một số lời kể) là nữ thần của chính Midas. Một số tài liệu cho là thời trẻ Midas sống ở Macedonian Bermion (Xem Bryges). Trong Thracian Mygdonia, Herodotus gọi một vườn hoa hồng dại ở chân núi Bermion là “khu vườn của Midas, con trai của Gordias, nơi hoa hồng tự mọc, mỗi bông có sáu mươi bông và có hương thơm vượt trội”. Herodotus nói ở những nơi khác rằng người Phrygia từng sống ở châu Âu, nơi họ được gọi là Bryges, và sự tồn tại của khu vườn ngụ ý, Herodotus tin rằng Midas đã sống trước khi người Phrygia di cư đến Anatolia.
Theo một số tài liệu, Midas có một con trai, Lityerses, thần chết của loài người, nhưng trong một số biến thể của thần thoại, thay vào đó, ông có một cô con gái, Zoë hay “sự sống”. Theo các tài liệu khác, ông có một đứa con trai tên là Anchurus.
Arrian đưa ra một câu chuyện khác về nguồn gốc và cuộc đời của Midas. Theo ông, Midas là con trai của Gordios, một nông dân nghèo, và một thiếu nữ Telmissia của chủng tộc tiên tri. Khi Midas lớn lên trở thành một người đàn ông đẹp trai và dũng cảm, người Phrygia bị quấy rối bởi sự bất hòa dân sự, và hỏi ý kiến của nhà tiên tri, họ được cho biết rằng một chiếc xe ngựa sẽ mang đến cho họ một vị vua, người sẽ chấm dứt mối bất hòa của họ. Trong khi họ vẫn đang cân nhắc, Midas đến cùng với cha và mẹ của mình, và dừng lại gần nhà hội họp, toa xe và tất cả mọi người. Họ, so sánh phản ứng linh nghiệm với sự kiện này, quyết định rằng đây là người mà vị thần đã nói với họ rằng chiếc xe ngựa sẽ mang theo.
Do đó, họ đã bổ nhiệm Midas làm vua và ông, chấm dứt mối bất hòa của họ, đã hiến tặng xe ngựa của cha mình trong kinh thành như một lời cảm ơn dành cho vua Zeus. Thêm vào đó, câu nói sau đây rất phổ biến liên quan đến toa xe, rằng bất kỳ ai có thể nới lỏng dây buộc của toa xe này, sẽ được định đoạt quyền thống trị châu Á. Người này là Alexander Đại đế.Trong các phiên bản khác của truyền thuyết, chính cha của Midas là Gordias đã khiêm tốn đến trong chiếc xe đó và làm ra Nút thắt Gordian.
Herodotus nói rằng một “Midas con trai của Gordias” đã dâng cho Nữ tiên tri của Delphi một ngai vàng “từ đó ông đưa ra những phán xét ” rất đáng xem “, và Midas này là người nước ngoài duy nhất dâng hiến cho Delphi trước Gyges của Lydia. Midas lịch sử của thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên và Gyges được cho là những người cùng thời, vì vậy có vẻ như Herodotus tin rằng ngai vàng được tặng bởi Vua Midas huyền thoại trước đó. Tuy nhiên, một số nhà sử học tin rằng ngai vàng này được tặng bởi vị vua lịch sử sau này là Midas.
Điều ước biến mọi thứ thành vàng của vua Midas
Từ lâu trị vì trên đất nước Phrygie là một nhà vua hết lòng ngưỡng mộ thần Dionysos, vị thần rượu nho. Đức vua rất giàu có và ở trong một cung điện lộng lẫy. Hơn nữa, ông còn tự cho mình là thông minh, am hiểu và quyết định mọi việc tốt hơn bất kì ai trên thế gian.
Một hôm, có mấy người nông dân đưa một ông lão hầu như không còn đứng vững trên đôi chân của mình đến gặp nhà vua. Họ bảo đã trông thấy ông ta hái trộm những chùm nho to nhất và đẹp nhất trong vườn nho của nhà vua.
Midas nhận ra ngay đó là Silene, người bạn già của Dionysos. Ông là người đã nuôi dưỡng vị thần từ bé nên nhà vua Midas rất lấy làm mừng rỡ được đón tiếp ông và ra lệnh bày bữa tiệc linh đình khoản đãi ông. Nhà vua cho đem tới những món ăn hảo hạng và những vò đầy rượu loại ngon nhất, thơm nhất.
Trong 10 ngày đêm, Silene tiệc tùng với nhà vua và các khách mời. Ngày thứ 11, nhà vua tổ chức đám rước với những người khách. Nhà vua truyền đưa tới cho Silene một con lừa vì ông biết Silene thích cưỡi lừa nhất. Mọi người theo sau vị khách danh dự bằng ngựa, bằng xe hoặc đi bộ, và hát hò thật sôi nổi, tất cả hướng đến nước láng giềng nơi có vị thần rượu Dionysos đang ở.
Trên đường họ đã gặp thần Dionysos trên một chiếc xe vàng óng. Sung sướng gặp lại Silene, vị thần nói với nhà vua: “Đáp lại sự thịnh tình của ngươi, ta sẽ thoả mãn bất cứ điều ước nào của ngươi. Ngươi thích nhận được món quà gì?”
Midas liền trả lời: “Ta muốn tất cả những gì ta đụng tới đều biến thành vàng”. Điều ước khiến thần Dionysos mỉm cười: “Lẽ ra ngươi có thể chọn điều tốt hơn, nhưng không sao mong muốn của ngươi sẽ được thực hiện.”
Ông tự hào với sự thông minh của mình, sẽ không bao giờ có ông vua nào giàu hơn ông được. Dọc đường, ông muốn thử kiểm tra món quà của thần linh, nhà vua bẻ một nhánh cây thì thân và lá cây chiếu ra một tia sáng lấp lánh, chúng đã biến thành vàng. Ông lượm lên một hòn sỏi, trong hai bàn tay, hòn sỏi đã biến thành vàng. Ông chạm vào một cục đất, cục đất cũng biến thành vàng. Mừng rỡ, Midas xông vào cung điện, vừa chạm vào cánh cửa thì cánh cửa đã trở nên sáng chói. Ông kéo bức màn, tức thì nó trở nên cứng rắn và thay vào đó là một bức tường vàng rực.
Để ăn mừng, nhà vua ra lệnh tổ chức một bữa tiệc lớn. Ông rửa tay và nước cũng biến thành vàng lỏng. Khi lấy miếng bánh mì thì nó đã cứng ra biến thành vàng nén. Miếng thịt nướng cũng trở nên chói lọi khi nhà vua cầm nó lên. Ông gọi ngay người hầu và ra lệnh chúng gắp thức ăn cho ông. Tuy nhiên, ngay khi thức ăn vừa chạm tới miệng ông thì tất cả đều biến thành vàng, còn rượu thì đặc cứng lại trong miệng ông.
Bị bao vây bởi loại kim loại quý, nhà vua rất đỗi kinh hoàng. Quá sợ hãi, ông vội vàng thắng yên cương và lên ngựa phi nước đại đi tìm thần Dionysos. Ông không khỏi kinh hoàng khi thấy dây cương trong tay đã biến thành vàng.
Khi đến nơi, ông xuống ngựa và cúi lạy: “Thần Dionysos kính mến, người hãy tha thứ cho điều ước ngu xuẩn của ta. Xin người hãy làm cho điều ước hết hiệu lực”. Thần Dionysos khuyên: “Ngươi hãy lặn xuống dòng sông Pactole. Nhờ đó mà ngươi gột sạch dấu vết điều ước ngu xuẩn của mình”.
Không chút chần chừ, Midas nhào xuống dòng sông tắm và rửa sạch. Từ hôm ấy, bãi cát nơi dòng sông Midas đã tắm trở nên vàng óng. Sung sướng được giải thoát khỏi món quà kinh hoàng đó, nhà vua thậm chí không còn muốn nhìn thấy vàng nữa.
Câu chuyện đôi tai lừa của vua Midas
Midas, bây giờ ghét sự giàu có và huy hoàng, chuyển đến sống ở đất nước này và trở thành một người thờ phượng Pan, vị thần của những cánh đồng và thần dê. Các nhà thần thoại học La Mã khẳng định rằng gia sư âm nhạc của ông là Orpheus.
Một lần, Pan có sự táo bạo khi so sánh âm nhạc của mình với âm nhạc của Apollo, và thách thức Apollo để thử kỹ năng (xem Marsyas). Tmolus, thần núi, được chọn làm trọng tài. Pan thổi vào những chiếc tẩu của anh ấy và với giai điệu mộc mạc của anh ấy, đã đem lại sự hài lòng lớn cho chính anh ấy và người theo dõi trung thành của anh ấy, Midas tình cờ có mặt. Sau đó, Apollo đánh vào dây đàn lia của mình. Tmolus ngay lập tức trao chiến thắng cho Apollo, và tất cả trừ một người đồng ý với phán quyết. Midas bất đồng quan điểm và đặt câu hỏi về tính công bằng của giải thưởng. Apollo không muốn phải chịu đựng một đôi tai tệ hại như vậy nữa, và nói rằng “Hắn phải có một đôi tai của một cái mông!”, Khiến cho đôi tai của Midas trở thành tai của một con lừa.
Thần thoại được minh họa bằng hai bức tranh, “Apollo và Marsyas” của Palma il Giovane (1544–1628), một bức vẽ cảnh trước, và một bức sau đó là hình phạt. Midas đã rất đau đớn trước tai họa này. Anh ta cố gắng che giấu sự bất hạnh của mình dưới một chiếc khăn xếp hoặc mũ đội đầu rộng rãi, nhưng người thợ cắt tóc của anh ta tất nhiên biết bí mật, vì vậy đã được yêu cầu không được đề cập đến nó. Tuy nhiên, người thợ cắt tóc không thể giữ bí mật. Anh ta ra ngoài đồng cỏ, đào một cái hố trên mặt đất, thì thầm câu chuyện vào đó, rồi lấp cái hố lên. Sau đó, một luống lau sậy rậm rạp mọc lên từ cái hố đã được che đậy, và bắt đầu thì thầm câu chuyện, nói rằng “Vua Midas có một đôi tai của một cái mông”. Một số nguồn tin nói rằng Midas đã tự sát bằng cách uống máu của một con bò.
Sarah Morris đã chứng minh (Morris, 2004) rằng tai lừa là thuộc tính của hoàng gia Thời kỳ đồ đồng, do Vua Tarkasnawa (Hy Lạp Tarkondemos) của Mira sinh ra, trên một con dấu được khắc bằng cả chữ hình nêm Hittite và chữ tượng hình Luwian. Trong mối liên hệ này, thần thoại sẽ xuất hiện đối với người Hy Lạp để biện minh cho thuộc tính lạ kỳ.
Những câu chuyện về cuộc thi với Apollo của Pan và Marsyas thường bị nhầm lẫn, vì vậy Flaying of Marsyas của Titian bao gồm hình ảnh của Midas (có thể là một bức chân dung tự họa), mặc dù đôi tai của anh ta có vẻ bình thường.
Khám phá lăng mộ cổ của vua Midas ở Thổ Nhĩ Kỳ
Lăng mộ của Midas nằm ở thủ đô của vương quốc cổ Phrygia – Gordium và ngày nay nó thuộc vùng Yassihüyük, cách phía Tây Nam thủ đô hiện tại của Thổ Nhĩ Kỳ Ankara tầm hơn 90 cây số.
Lăng mộ vẫn giữ lại hình dáng ban đầu, mặc dù có sự tàn phá của thời gian và thiên nhiên nhưng nó được bảo tồn rất tốt, không hoang sơ, biến mất như nhiều di tích lăng mộ cổ khác ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi được phát hiện, trải qua nhiều cuộc khảo cổ, người ta đã biến lăng mộ thành viện bảo tàng và hằng năm nó đón tiếp rất nhiều lượt khách ghé thăm.
Để vào bên trong bảo tàng Gordion, du khách cần trả tiền vé là 5 lira (tiền Thổ Nhĩ kỳ). Bước qua khỏi cổng soát vé, bạn sẽ đứng trước 1 ngọn đồi nhỏ được phủ kính với loại cỏ vàng rực rỡ như nhắc nhở chúng ta về truyền thuyết tạo vàng của vị vua huyền thoại.
Đi tiếp, du khách sẽ tiếp cận đến lăng mộ chính ở Gordium, lăng có đường kính tầm 300 m, cao 50 m và để đến lăng mộ này, bạn cần bước theo 1 con đường lát đá xẻ dọc theo đồi cỏ vàng, sau đó đi xuyên hầm để đến lăng mộ nhưng hiện tại, du khách khi du lịch Thổ Nhĩ Kỳ chưa được phép di chuyển vào sâu bên trong.
Chỉ là theo tài liệu ghi chép của các nhà khảo cổ thì khi vào sâu trong hầm mộ, họ đã nhìn thấy 1 chiếc quan tài mở, trong quan tài có thân xác của 1 người đàn ông ở độ tuổi tầm 60 đến 65, ông nằm trên 1 tấm vải dệt màu xanh da trời + tím, vốn là những màu sắc hoàng gia của các vương quốc cổ đại vùng Cận Đông hay dùng.
Chôn cùng người đàn ông này là các món đồ dùng gồm 157 chiếc bình đồng và gốm đủ kích cỡ thường được sử dụng làm vật dụng đựng đồ ăn uống trong bữa tiệc tiễn đưa người mất về chốn vĩnh hằng.
Các nhà khảo cổ cho rằng các bình này là dùng để đựng rượu vang, thứ rượu nổi tiếng của xứ Phrygia và người đàn ông được chôn cất trong lăng mộ có thể là vua Midas và cũng có thể là lăng mộ của vua cha Midas – đế vương Gordius.
Ông là 1 vị vua nổi tiếng không kém Midas trong lịch sử với truyền thuyết về chiếc nút thắt Gordian nghiệt ngã, 1 nút thắt được buột chặt đến mức chỉ có Alexander III, vị tiểu vương của vùng Macedon mới có thể chặt bỏ bằng gương và trở thành vua của toàn châu Á như lời tiên tri. Bởi họ tìm thấy trong lăng mộ còn có bức họa được khảm đá của Alexander Đại Đế và hình nút thắt Gordian huyền thoại.
Bên cạnh lăng mộ chính, trong bảo tàng còn trưng bày rất nhiều hiện vật được tìm thấy trong lăng mộ đi kèm với những lời chú thích chi tiết về các cổ vật mà các du khách có thể chậm rãi thưởng thức, ngắm nhìn những món cổ vật có tuổi đời gấp cả trăm, ngàn tuổi của mình như bình đựng nước làm bằng gốm, đồng sản xuất từ cuối thế kỷ thứ 8 TCN, 1 số bức tượng nghệ thuật Hy Lạp…
Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Vua Midas là ai? Mọi thông tin trong bài viết Vua Midas là ai? Huyền thoại về vua Midas đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.
Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyện mục Tổng hợp
