Tổng hợp

Cờ ốc là gì? Chơi cờ ốc khó hay dễ?

Cô Nguyễn Thanh Phương 02/08/2023

Mời bạn đọc cùng tìm hiểu Cờ ốc là gì trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Mục lục

Cờ ốc là gì?

Cờ ốc là một trong những môn thể thao được tranh tài Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2023 ở Campuchia.

Tên tiếng Anh của Cờ ốc là Snail chess, tên chính thức trong tiếng Camphuchia là Ouk Chaktrang.

Bạn đang xem: Cờ ốc là gì? Chơi cờ ốc khó hay dễ?

Cờ ốc là một trò chơi trí tuệ phổ biến ở Campuchia hàng trăm năm nay.

Người Khmer chiếm khoảng 90% dân số tại Campuchia. Bởi vì người Khmer cũng có một bộ phận cư trú ở các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long. Nên ở các tỉnh này cũng có môn cờ ốc và cờ ốc được xem là môn cờ truyền thống của người Khmer.

Cờ ốc và cờ vua khác nhau như thế nào?

Mặc dù hình ảnh sử dụng cho các quân cờ của cờ vua và cờ ốc là khác nhau nhưng trên thực tế hai loại cờ này có nhiều điểm giống nhau.

Điểm giống nhau giữa hai trò chơi này là đều sử dụng bàn cờ có diện tích ô vuông, mỗi người cầm 16 quân cờ, gồm 1 quân vua, 1 quân hậu, 2 quân tượng, 2 quân xe, 2 quân ngựa và 8 quân tốt. Nhưng cờ ốc khác cờ vua ở chỗ sắp xếp các quân và cách đi của từng quân.

Cụ thể, 8 quân cờ dưới gồm xe, tượng, ngựa, hậu, vua vẫn nằm dưới và theo thứ tự như cơ vua. Khi đó, quân tốt sẽ xếp hàng nhưng cách một hàng, thay vì đứng sát hàng dưới như trong cờ vua. Về cách di chuyển, quân vua trong Ouk Chaktrang vẫn di chuyển như quân vua trong cờ vua, nhưng nước đi đầu tiên được si chuyển như một con ngựa. Hậu có thể đi thẳng và chéo nhưng chủ được 1 nước, nước đi đầu tiên được đi hai ô về phái trước. Tượng chỉ di chuyển được dòng 1 khoảng. Ngựa, xe, tốt vẫn đi như cờ vua.

Do hạn chế về hoạt động của quân hậu và quân tượng nên quân cơ Ouk Chaktrang được đánh giá là diễn biến chậm, không có nhiều nước đi táo bạo như các quân cơ trong cờ vua. Do đó, môn này sẽ khó thắng hơn, thậm chí các ván đấu có thể kéo dài và thường có tỷ lệ hòa nhiều hơn.

Cách chơi cờ ốc

Bàn cơ ốc giống như cờ vua, nhưng không chia màu ô thành trắng, đen như cờ vua. Mỗi bên cũng có 16 quân cờ, gồm một vua, hậu, hai tượng, mã, xe và tám tốt. Cách người Campuchia gọi tên các quân cờ ốc có thể khác, chẳng hạn xe là thuyền, còn tốt là cá.

Vị trí xuất phát ban đầu của cờ ốc khác ở chỗ hai vua được đặt chéo nhau, chứ không đối diện nhau như cờ vua. Các quân tốt cũng được đặt ở hàng ngang thứ ba và thứ sáu, thay vì thứ hai và thứ bảy như cờ vua. Cờ ốc không có những nước đặc biệt như nhập thành, bắt tốt qua đường, hay tốt đi hai ô lúc ban đầu.

Vua trong cờ ốc di chuyển giống cờ vua, nhưng nước đầu tiên có thể đi như một quân mã.

Hậu trong cờ ốc lại nằm trong nhóm yếu, do mỗi lần chỉ được đi chéo một ô, giống quân sĩ trong cờ tướng. Ở nước đi đầu tiên, hậu có thể tiến hai ô như tốt, với điều kiện quân tốt trước mặt đã di chuyển.

Tương tự gần giống hậu, nhưng thêm một lựa chọn là tiến thẳng về phía trước một ô.

Cách di chuyển của mã và xe trong cờ ốc không khác gì so với cờ vua. Điều đó có nghĩa xe mạnh nhất trên bàn cờ, do là quân duy nhất không bị giới hạn số lượng ô trong mỗi lượt đi. Nó có thể đi từ hành một lên hàng tám chỉ trong một nước, trong khi các quân còn lại mất ít nhất bốn nước ở trên.

Tốt (cá) trong cờ ốc cũng đi thẳng một ô, ăn chéo một ô, không đi lùi. Nhưng khi đên hàng sáu, cá được coi là “vượt vũ môn”, trở thành cá thăng cấp. Khi đó, nó có khả năng di chuyển và ăn quân giống hậu trong cờ ốc, tức là đi chéo một ô và có thể đi lùi. Số cá được phép thăng cấp không giới hạn, lên đến tám quân.

Trong cờ ốc, kỳ thủ sẽ thắng khi chiếu hết đối phương, hoặc đối thủ hết thời gian, cũng như cờ vua.

Chơi cờ ốc khó hay dễ?

Chia sẻ với báo Thanh niên, anh Đỗ Thanh Tiến (30 tuổi), giáo viên Trường đào tạo cờ vua quốc tế TP.HCM cho biết cờ ốc có lẽ là một bộ môn còn khá lạ lẫm với người Việt. Bởi lẽ ngay cả các tuyển thủ quốc gia đang thi đấu ở SEA Games cũng chỉ mới tập luyện trong một thời gian ngắn, khi mà thông tin SEA Games 32 có sự xuất hiện của cờ ốc.

“Khi thông tin thi đấu cờ Ouk Chaktrang (tức cờ ốc), Liên đoàn Cờ vua Việt Nam mới bắt đầu đưa môn này vào chương trình thi đấu quốc gia cuối năm 2022. Và hầu hết các tuyển thủ cờ ốc hiện nay đều có xuất phát điểm là tuyển thủ cờ vua. Nói thế để thấy, nếu những người trẻ từng biết chơi cờ vua thì có thể tập chơi cờ ốc một cách dễ dàng”, anh Tiến nói.

Tuy nhiên, với những kỳ tích mà các kỳ thủ cờ ốc của Việt Nam đem lại cho kỳ SEA Games 32 năm nay, đây có thể là một bộ môn sẽ được phổ biến rộng rãi và trở nên quen thuộc với giới trẻ Việt Nam hơn trong thời gian tới.

Thi đấu cờ ốc tại SEA Games 32

Kỳ thủ Tôn Nữ Hồng Ân và Phạm Thanh Phương Thảo vừa đoạt huy chương vàng đầu tiên tại SEA Games 32 chiều 2/5, ở nội dung nữ hai người cờ tiêu chuẩn 60 phút. Sau thành tích này, Hồng Ân nói rằng cô thấy Cờ ốc có nhiều điển thú vị, đặc biệt là luật săn vua và quy tắc đếm.

Quy tắc săn vua gồm hai loại, đầu tiên là trong trường hợp không bên nào còn tốt ban đầu, tức là chúng bị bắt hết hoặc đã thành cá thăng cấp. Khi đó, bên yếu thế có thể hô thành tiếng để đối thủ bắt đầu săn vua. Trong 64 nước kế tiếp, nếu bên ưu thế không thể chiếu hết, ván cờ sẽ hòa.

Quy tắc săn vua thứ hai là khi bên yếu thế chỉ còn quân vua trên bàn cơ. Họ sẽ bắt đầu đếm từ tổng số quân trên bàn cờ cộng thêm 1. Nhưng bên ưu thế có bao nhiêu nước đi để chiếu hết còn phải phụ thuộc vào số quân họ có trên bàn cờ. Nếu bên ưu còn hai xe, số nước đi là 8 trừ tổng số quân trên bàn cờ. Nếu còn một xe, số nước là 16 trừ tổng số quân trên bàn cờ. Nếu còn hai tượng, số nước là 22 trừ tổng số quân trên bàn cờ. Nếu còn hai mã, số nước là 32 trừ tổng số quân trên bàn cờ. Nếu còn một tượng, số nước là 44 trừ tổng số quân trên bàn cờ. Nếu còn một mã hoặc một hậu, số nước là 64 trừ tổng số quân trên bàn cờ.

Chẳng hạn bên ưu còn hai xe lúc đối thủ bắt đầu đếm, họ sẽ phải chiếu hết trong bốn nước kế tiếp. Khi đó, bên yếu thế bắt đầu đếm từ 5 đến 8 (do còn bốn quân trên bàn cờ), chứ không phải từ 1. Chẳng hạn bên ưu còn hai tượng, hai mã, năm tốt, một hậu, bên yếu thế sẽ đếm từ 13 đến 22 (do còn 12 quân trên bàn). Khi đó, bên ưu sẽ phải chiếu hết sau 10 nước.

Trong lúc bên yếu đưa cua chạy trốn mà bắt được một quân của đối thủ, họ sẽ không phải đếm lại từ đầu.

Những quy tắc phức tạp trên cho thấy Cờ ốc cũng có nhiều điểm khác cờ vua. Tuy nhiên, cả 10 kỳ thủ Việt Nam đấu cờ ốc tại SEA Games 32 đều học Cờ vua chuyên nghiệp từ nhỏ. Họ đều có danh hiệu Kiện tướng FIDE (FM, WFM), hoặc Kiện tướng Quốc tế (IM, WIM) trong Cờ vua, trước khi chuyển sang cờ ốc. Trong đó, kỳ thủ Võ Thành Ninh đang đứng thứ chín Việt Nam ở Cờ Vua, vẫn thường chơi ở các giải mạnh trong nước.

Do không đủ khả năng vào đội tuyển Cờ vua quốc gia, họ chuyển sang học Cờ ốc và trong chưa đầy một năm đã có thể đại diện Việt Nam dự Đại hội. Ngoài huy chương Vàng đôi nữ 60 phút đã nằm chắc trong tay, Việt Nam cũng có hai đại diện vào bán kết đơn nam 5 phút, là Hoàng Nam Thắng và Nguyễn Quang Trung.

SEA Games 24 sẽ diễn ra tại Thái Lan, và nhiều khả năng Cờ vua sẽ lại không được xuất hiện, thay vào đó là cơ makruk giống cờ ốc. Việt Nam hoàn toàn có thể biến môn này là một mỏ vàng thể thao trí tuệ khác trong khu vực, sau Cờ vua hay Cờ tướng.

Tại SEA Games 32, chủ nhà Campuchia quyết định bỏ môn Cờ vua và đưa môn Cờ Ouk Chaktrang (Cờ ốc) vốn là thế mạnh của mình. Môn cờ này có một số điểm tương đồng so với Cờ vua khi sử dụng bàn cờ có 64 ô vuông và mỗi người chơi nắm trong tay 16 quân cờ.

Các quân cờ ở môn Cờ ốc cũng bao gồm đủ một vua, một hậu, 2 xe, 2 mã, 2 tượng và 8 tốt. Song điểm khác nhau cơ bản giữa Cờ ốc và Cờ vua là cách sắp xếp quân cờ và cách đi của từng quân.

Về thời gian tranh tài, ở thể loại cờ chớp của Cờ vua, mỗi đấu thủ có 3 phút trong mỗi ván đấu, được cộng thêm 2 giấy cho mỗi nước đi nhưng ở nội dung Cờ ốc, mỗi bên được 5 phút mỗi ván song không có thời gian cộng thêm, bên nào hết thời gian trước mà chưa chiếu bí được đối phương thì sẽ thua, kể cả đang chiếm ưu thế về thế trận.

***

Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Cờ ốc là gì. Mọi thông tin trong bài viết Cờ ốc là gì? Chơi cờ ốc khó hay dễ? đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.

Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyên mục Tổng hợp