Soạn bài Mẹ và quả SGK Ngữ Văn 7 Cánh diều

Trường THCS Bình Chánh 25/06/2023

Nội dung chính

Bằng sự trải nghiệm cuộc sống, với một tâm hồn giàu suy tư trăn trở trước lẽ đời, Nguyễn Khoa Điềm đã nhận thức được mẹ là hiện thân của sự vun trồng bồi đắp để con là một thứ quả ngọt ngào, giọt mồ hôi mẹ nhỏ xuống như một thứ suối nguồn bồi đắp để những mùa quả thêm ngọt thơm. Qủa không còn là một thứ quả bình thường mà là “quả” của sự thành công, là kết quả của suối nguồn nuôi dưỡng. Những câu thơ trên không chỉ ngợi ca công lao của mẹ, của thế hệ đi trước với thế hệ sau này còn lay thức tâm hồn con người về ý thức trách nhiệm, sự đền đáp công ơn sinh thành của mỗi con người chúng ta với mẹ.

Chuẩn bị 1

Bạn đang xem: Soạn bài Mẹ và quả SGK Ngữ Văn 7 Cánh diều

Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc trước văn bản và tìm hiểu thông tin về tác giả.

Lời giải:

– Nguyễn Khoa Điềm (15/4/1943), tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

– Quê quán: làng An Cựu, xã Thủy An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

– Sinh ra trong một gia đình trí thức, giàu truyền thống yêu nước và tinh thần cách mạng.

– Thơ ông giàu chất suy tư, xúc cảm dồn nén, mang màu sắc trữ tình chính luận.

– Tác phẩm: Đất ngoại ô (thơ, 1973); Cửa thép (ký, 1972); Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974); Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986),…

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Chia sẻ điều mà em xúc động nhất khi nghĩ về cha mẹ với các bạn.

Lời giải:

Khi nghĩ về cha mẹ, điều khiến tôi xúc động nhất là cha mẹ đã luôn yêu thương tôi vô điều kiện. Từ khi tôi còn nhỏ, cha mẹ đã phải làm lụng vất vả để nuôi tôi ăn học, lớn khôn thành người. Tôi luôn biết ơn và tự nhủ sẽ học tập thật tốt, cố gắng trở thành con ngoan trò giỏi đền đáp công ơn cha mẹ.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải:

– Số tiếng: dòng 8 tiếng, dòng 7 tiếng.

– Vần và nhịp: không theo quy tắc thông thường

– Nhịp thơ: 3/4

– Từ “lặn” và “mọc” chỉ những mùa quả đi rồi đến

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 27, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản và quan sát hình ảnh.

Lời giải:

Minh họa cho hình ảnh mẹ vun trồng cây trái, nuôi bí chăm bầu.

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 27, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ khổ thơ cuối

Lời giải:

– Từ “quả” có ý nghĩa tả thực trong các câu thơ 1, 3 (khổ 1).

– Từ “quả” có ý nghĩa tượng trưng trong các câu thơ 9 và 12 (khổ 3), chỉ những đứa con lớn lên bằng tình yêu và sự săn sóc ân cần của mẹ.

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 27, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ dòng thơ thứ hai và thứ ba của khổ 2

Lời giải:

– “lớn lên”: sự trưởng thành, khôn lớn của những người con

– “lớn xuống”: sự chín muồi của những quả bí, quả bầu

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải:

– Là lời của tác giả nói với mẹ về công lao trời bể của mẹ hiền.

– Tâm trạng và thái độ: ngợi ca công lao to lớn của mẹ và sự biết ơn của người con

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải:

Khổ thơ thứ hai, với các hình ảnh “giọt mồ hôi mặn” “lòng thầm lặng mẹ tôi”, tác giả đã khắc họa hình ảnh một người mẹ tảo tần, lam lũ, nhọc nhằn nhưng giàu đức hi sinh.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải:

Nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua các biện pháp tu từ:

– So sánh: mỗi mùa quả lặn rồi mọc như mặt trời, mặt trăng. => Gợi lên thời gian tuần hoàn

– So sánh: dáng hình bầu bí như giọt mồ hôi mặn => liên tưởng độc đáo, tạo ấn tượng mạnh mẽ về những hi sinh lặng thầm mà lớn lao của mẹ.

– Nói giảm nói tránh: Bàn tay mẹ mỏi => chỉ sự già nua và sự ra đi của mẹ.

– Ẩn dụ quả xanh non, chỉ sự dại dột hay chưa trưởng thành của người con

– Câu hỏi tu từ: Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?

=> Tác dụng: Tạo điểm nhấn về lòng biết ơn và sự ân hận như một thứ “tự kiểm” về sự chậm trễ thành đạt của người con chưa làm thỏa được niềm vui của mẹ.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải:

Vì tác giả lo sợ ngày mẹ già yếu đi vẫn chưa thể nở một nụ cười mãn nguyện với “vườn người” mẹ đã vun trồng suốt cả cuộc đời. Tác giả sợ mình chưa thể báo đáp công ơn to lớn của mẹ cho trọn đạo hiếu.

Qua đó, ta thấy ở nhà thơ tấm lòng yêu thương và biết ơn mẹ chân thành và vô cùng sâu sắc.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hướng dẫn giải:

Chọn khổ thơ/câu thơ em thích nhất và lí giải vì sao.

Lời giải:

– Em thích nhất hai câu thơ:

“Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi”

– Bài thơ Mẹ và quả không chỉ ngợi ca công lao to lớn của mẹ, của thế hệ đi trước với thế hệ sau này mà còn lay thức tâm hồn tôi về ý thức trách nhiệm, sự đền đáp công ơn sinh thành của tôi với mẹ, với cha.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Mẹ và quả

Đăng bởi: THCS Bình Chánh

Chuyên mục: Soạn Văn 7 Cánh diều