Tư tưởng là gì? Ý nghĩa tư tưởng là gì?

Cô Nguyễn Thanh Phương 08/08/2023

Mời bạn đọc cùng tìm hiểu Tư tưởng là gì trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Mục lục

Tư tưởng là gì?

Tư tưởng là sự phản ánh hiện thực trong ý thức, là những biểu hiện các mối quan hệ giữa con người với những vấn đề về thế giới xung quanh, trong những nghiên vứu về tư tưởng Hồ Chí Minh, khái niệm tư tưởng được đề cập đến mang ý nghĩa khái quát triết học.

Quan điểm về tư tưởng xuất phát từ những ý tưởng của những nhà tư tưởng có tầm nhìn cao. Không phải ai có ý tưởng đều được coi là nhà tư tưởng, bởi lẽ theo nhà bác học Lênin cho rằng người đó phải biết cách giải quyết được những vấn đề chính trị, sách lược, tổ chức.

Bạn đang xem: Tư tưởng là gì? Ý nghĩa tư tưởng là gì?

Tư tưởng là ý thức của một cá nhân, một cộng đồng, nó chứa một hệ thống những quan điểm, luận điểm được xây dựng trên một nền tảng triết học. Các khái niệm mang tính chất nhất quán, những quan điểm đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cá nhân, giai cấp, một dân tộc được hình thành trên cơ sở thực tiễn nhất định và trở lại chỉ đạo hoạt động thực tiễn, cải tạo thực tiễn.

Các đặc điểm cơ bản của tư tưởng

Tư tưởng gắn với lợi ích
Trong xã hội có giai cấp đối kháng thì tư tưởng mang tính giai cấp
Sự ra đời, tồn tại và phát triển, mất đi của một tư tưởng đều gắn liền với tồn tại xã hội, chịu sự quy định của tồn tại xã hội, chịu sự quy định của các quan hệ xã hội sinh ra nó.

Nền tảng tư tưởng là gì

Tư tưởng không phải những cái có sẵn hay đã được đóng khung từ trước. Nó có thể được sinh ra và phát sinh trong quá trình trao đổi, suy nghĩ của con người. Tư tưởng được mọi người tiếp thu có chọn lọc dưới dạng lĩnh hội lẫn phê phán.

Theo đó tư tưởng là gì? Đó là cái gì đó không giới hạn, nó luôn được hình thành trong quá trình tiếp thu của con người. Tư tưởng có thể có dạng tiêu cực và tích cực.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?

Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm của Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cách mạng, chính trị,…Hệ thống tư tưởng này bao gồm những quan điểm về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam. Người đã vận dụng và phát triển những ý tưởng của các nhà bác học. Phát huy những cái tiên tiến và sửa đổi những cái chưa tốt.

Các giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh đã ghi chép, nhận định những vấn đề cũng như hoạt động của người. Các nội dung này được hình thành và phát triển từ các thời kỳ hoạt động của Hồ Chí Mình trong phong trào cách mạng Việt Nam và quốc tế. Các tư tưởng của người được ứng dụng vào trong các cuộc đấu tranh cũng như thực tế lúc bấy giờ.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng chính thống của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những tư tưởng của người được đánh giá rất cao. Là những tư tưởng có tính triết lý cao, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin. Dân tộc Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh luôn coi tư tưởng của Người là khối tài sản lớn, là kim chỉ nam cho mọi hành động.

Việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn luôn được đề cao và coi trọng.

Tư tưởng chính trị là gì?

Tư tưởng chính trị nằm ở trong tư tưởng. Là những tư tưởng để xây dựng một đất nước yên bình. Nó nằm trong các tư tưởng của những người đi trước. Tư tưởng chính trị nó là sách lược để đất nước ta chống lại quân giặc. Tư tưởng chính trị bị đốt, bị chôn nhưng vẫn sống trong lòng người dân.

Dân tộc Việt Nam sử dụng chủ nghĩa Mác – Lênin là vũ khí lý luận, là nền tảng tư tưởng chính trị. Các lý luận là kim chỉ nam, chỉ ra phương hướng cho chúng ta trong thực tế. Mỗi cán bộ đều phải học tập để áp dụng vào thực tế.

Tư tưởng chính trị chính là cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh. Học tập và làm theo tư tưởng này giúp xây dựng Đảng về chính trị vững mạnh.

Ý nghĩa tư tưởng là gì?

Tư tưởng có ý nghĩa đặc biệt cho nhân dân Việt Nam. Đặc biệt là những tư tưởng tiên tiến, tiến bộ của những người đi trước đã để lại cho nhân dân khối tài sản quý báu. Đặc biệt là tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là kim chỉ nam cho mọi hành động của dân tộc ta.

Việc học tập và làm theo những tư tưởng này góp phần tăng thêm hiệu quả, phương hướng để đánh bại quân thù. Mang lại những con đường mới đi lên để bảo vệ đất nước. Ngay cả trong thời bình, việc lĩnh hội các tư tưởng luôn mang ý nghĩa vô cùng to lớn, đem đất nước ngày càng phát triển.

Sự khác nhau giữa tư tưởng và lý luận là gì?

Tư tưởng là tất cả những suy nghĩ, định hướng, phân tích, đánh giá hay kết luận….thành ý trong đầu chúng ta. Ví dụ: khi nhìn thấy con gà, chúng ta thốt lên “Con gà trống đẹp quá!” cũng là chúng ta đang tư tưởng và tư tưởng được bộc lộ bằng lời nói.

Lý luận là gì? Lý luận là quá trình ta sử dụng những thứ đã biết (giả thiết) để phân tích đánh giá và so sánh một sự vật, sự việc, hiện tượng khác có liên quan (kết luận).

Hệ tư tưởng là gì?

Theo Bách khoa toàn thư Wikipedia, khái niệm hệ tư tưởng ra đời trong cuộc cách mạng Pháp (1789-1799). Theo đó, hệ tư tưởng (Ideology) được hoàn thiện bởi một nhà quý tộc và triết gia người Pháp Antoine Louis Claude Destutt, comte de Tracy (1754-1836). Tracy được xem là người đã đặt ra thuật ngữ “hệ tư tưởng”.

Từ điển Bách khoa toàn thư Wikipedia tiếng Việt thì cho rằng hệ tư tưởng chính là ý thức hệ: “Ý thức hệ hay hệ tư tưởng là hệ thống các mục đích và quan niệm giúp điều chỉnh mục tiêu, dự tính và hành động của con người”. Vì vậy mà những nước cùng chung hệ tư tưởng thường gọi là các nước cùng chung ý thức hệ.

Từ điển tiếng Việt giải thích hệ tư tưởng là “hệ thống tư tưởng và quan điểm, thường phản ánh quyền lợi cơ bản khác nhau của các giai cấp, các tầng lớp xã hội”.

Từ điển Bách khoa Việt Nam giải thích hệ tư tưởng là: “Hệ thống những tư tưởng và quan điểm lý luận thể hiện sự nhận thức và đánh giá hiện thực xung quanh, xuất phát từ những lợi ích xã hội nhất định. Hệ tư tưởng mang tính lý luận, nghĩa là được hệ thống hóa một cách duy lý. Khác với tâm lý xã hội gắn liền với cảm giác sống của ý thức đời thường, hệ tư tưởng gồm các quan điểm và tư tưởng về chính trị, kinh tế, xã hội, pháp quyền, tôn giáo, đạo đức, thẩm mỹ, triết học”.

Từ điển Chính trị vắn tắt giải thích “Hệ tư tưởng – hệ thống các quan điểm và tư tưởng chính trị, pháp lý, đạo đức, triết học, tôn giáo, nghệ thuật. Hệ tư tưởng mang tính giai cấp. Trong các hình thái đối kháng, hệ tư tưởng của giai cấp cầm quyền là hệ tư tưởng thống trị”.

Từ điển về chính quyền và chính trị Hoa Kỳ đưa ra quan niệm về hệ tư tưởng “Là một hệ thống niềm tin chính trị toàn diện về bản chất con người và xã hội, một tập hợp quan điểm về phương thức tổ chức đời sống xã hội một cách hợp lý nhất”.

Trong tiếng Anh, phân biệt rõ ràng “tư tưởng” (thought) và hệ tư tưởng (ideology).

Như vậy có thể thấy, quan niệm về hệ tư tưởng hiện nay vẫn còn nhiều cách hiểu khác nhau và mới chỉ đạt được sự thống nhất tương đối. Tuy nhiên, có một điểm mà tất cả các quan niệm đưa ra đều thống nhất: Hệ tư tưởng là một hệ thống, một tập hợp những tư tưởng, quan điểm về các lĩnh vực khác nhau.

Chủ nghĩa Mác cho rằng trong xã hội có giai cấp, hệ tư tưởng mang tính giai cấp, phản ánh những lợi ích của giai cấp. Cuộc đấu tranh giữa các lợi ích giai cấp tất yếu biểu hiện thành đấu tranh tư tưởng và hình thành hệ tư tưởng. Giai cấp thống trị trình bày lợi ích của mình như là lợi ích của xã hội, luôn áp đặt hệ tư tưởng của mình cho toàn xã hội. Giai cấp cách mạng có hệ tư tưởng đối lập với hệ tư tưởng của giai cấp phản cách mạng. Điều kiện xã hội cần thiết để cho hệ tư tưởng phản ánh hiện thực một cách khách quan là lợi ích giai cấp phù hợp với nhu cầu tiến bộ của xã hội. Do đó, xét về bản chất, hệ tư tưởng luôn mang tính giai cấp, phản ánh quyền lợi của một giai cấp hay một nhóm xã hội nhất định trong xã hội có giai cấp. Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử, hệ tư tưởng là một bộ phận của ý thức xã hội nên chịu sự quy định của tồn tại xã hội.

Có thể thấy, hệ tư tưởng giống như một nền móng àm trên cơ sở đó, các đảng phái, tổ chức, các lực lượng chính trị – xã hội khác nhau xác lập chiến lược, lý tưởng, xác lập đội ngũ mà tổ chức ấy sẽ đại diện, tức là xác lập chiến lược chính trị. Vì vậy, hệ tư tưởng luôn gắn liền với chính trị và không thể tách rời chính trị và ngược lại.

Bất kỳ hệ tư tưởng nào cũng đều là hệ tư tưởng của một giai cấp, bảo vệ các quyền lợi và lý tưởng chính trị của giai cấp đó. Hệ tư tưởng với tính cách là đại diện của giai cấp sẽ đóng vai trò là vũ khí tinh thần trong cuộc đấu tranh vì các giá trị và lý tưởng mà giai cấp theo đuổi. Không có hệ tư tưởng nào đứng trên các giai cấp. Chính trị là diễn đàn đấu tranh của các hệ thống, các trào lưu và khuynh hướng tư tưởng khác nhau.

Ý thức hệ là gì?

Ý thức hệ hay hệ tư tưởng là một tập hợp các niềm tin hoặc triết lý được gán cho một người hoặc một nhóm người, đặc biệt là được tổ chức vì những lý do không hoàn toàn là nhận thức luận. Trong đó “các yếu tố thực tiễn cũng được chú trọng như các yếu tố lý thuyết”. Trước đây thuật ngữ “ý thức hệ” được áp dụng chủ yếu cho các lý thuyết và chính sách kinh tế, chính trị hoặc tôn giáo. Tuy nhiên, kể từ khi được sử dụng bởi Karl Marx và Friedrich Engels, gần đây thuật ngữ này được sử dụng chủ yếu với hàm ý lên án.

Thuật ngữ này được đặt ra bởi Antoine Destutt de Tracy, một nhà quý tộc và triết gia Khai sáng người Pháp. Ông đã tạo ra nó vào năm 1796 với ý nghĩa “khoa học về ý tưởng” để phát triển một hệ thống ý tưởng hợp lý để chống lại các xung động phi lý của đám đông. Trong khoa học chính trị, thuật ngữ này được sử dụng theo nghĩa mô tả để chỉ các hệ thống niềm tin chính trị.

***

Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Tư tưởng là gì. Mọi thông tin trong bài viết Tư tưởng là gì? Ý nghĩa tư tưởng là gì? đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.

Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyên mục Tổng hợp