I2 là gì? Công dụng và ứng dụng của I2

Cô Nguyễn Thanh Phương 16/11/2023

Mời bạn đọc cùng tìm hiểu I2 là gì trong bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Mục lục

I2 là gì?

I2 là một chất tinh thể màu đen và phân mảnh. Đây là công thức hóa học của Iodine-hay còn gọi là I ốt, một loại muối i ốt được sản xuất bởi hãng IODEAL- Chile.

I2 còn có màu tím thẫm hoặc màu xám với mùi đặc trưng. Điều này khiến cho I2 trở thành một chất có tính chất hấp dẫn trong lĩnh vực hóa học.

Bạn đang xem: I2 là gì? Công dụng và ứng dụng của I2

I2 là cách viết tắt của iodine trong hóa học. Iodine là một nguyên tố hóa học có ký hiệu I và số nguyên tử 53 trong bảng tuần hoàn. Nó thuộc nhóm 17 (hoặc VIIA) trong bảng tuần hoàn và có tỷ trọng là 4.93 g/cm3. Iodine có màu tím đen và có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc hơi. Nó thường được sử dụng trong y tế như một chất khử trùng, trong sản xuất thuốc nhuộm, và cũng được sử dụng trong phòng bệnh tật và nuôi trồng thủy sản.

Công dụng của I2

I2, còn được gọi là iodine, là một chất rắn có màu tím hoặc xám và có mùi đặc trưng. Trong hóa học, I2 được sử dụng cho các mục đích sau:

1. Khử trùng và chống nhiễm khuẩn: I2 có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus và nấm mốc. Do đó, nó thường được sử dụng để khử trùng nước và các bề mặt.

2. Điều trị bệnh tuyến giáp: I2 được sử dụng trong điều trị bệnh tuyến giáp, một bệnh liên quan đến tuyến giáp không đủ tiết ra hormone đủ. I2 giúp cung cấp iodine cho cơ thể và hỗ trợ tuyến giáp sản xuất hormone thyroxine.

3. Sản xuất hợp chất hữu cơ: Iodine được sử dụng để tạo ra các hợp chất hữu cơ như các acid carboxylic iodides và các este iodides.

4. Kiểm tra tinh purity: I2 được sử dụng trong kiểm tra tinh khiết của một số chất, như phenol hay aniline, thông qua phản ứng tạo ra một màu sắc đặc trưng.

5. Phân tích phổ hấp thụ: Iodine thường được sử dụng trong phân tích phổ hấp thụ để xác định dạng tổng hợp các chất trong mẫu.

6. Sản xuất điện di: I2 được sử dụng để sản xuất các loại điện di có dạng tinh thể, như điện di xoắn ốc.

7. Sản xuất thuốc nhuộm: I2 được sử dụng làm chất tạo màu trong sản xuất thuốc nhuộm, như thuốc nhuộm iodine.

I2 có tính chất gì đặc biệt?

I2 là tên gọi viết tắt của chất Iod trong hóa học. Iod là một nguyên tố hóa học thuộc nhóm 17 (halogen) trong bảng tuần hoàn, có ký hiệu là I và số nguyên tử là 53.

Các tính chất đặc biệt của I2 gồm:

1. Màu sắc: I2 có dạng tinh thể màu đen hoặc màu xám tối.

2. Độ hoà tan: I2 không hoà tan hoàn toàn trong nước, nhưng có thể hoà tan trong dung môi không phân cực như ethanol hoặc benzen.

3. Chất tạo màu: I2 có khả năng tạo màu cho các chất khác. Ví dụ, khi I2 tác dụng với tinh bột trong môi trường axit, nó tạo thành phức tinh bột-I2 màu xanh.

4. Tính oxi hóa: I2 có tính oxi hóa mạnh. Ví dụ, nó có thể oxi hóa ion iodua (I-) thành I2 trong một phản ứng oxi hóa.

5. Ứng dụng: I2 được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như y tế (trong việc kiểm tra chức năng tuyến giáp), hóa học (trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ), và công nghiệp (trong sản xuất các sản phẩm muối iod).

Tóm lại, I2 là một chất có tính chất đa dạng và có nhiều ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh vực.

Trạng thái tự nhiên của I2

So với các halogen khác, iot có rất ít trong vỏ trái đất.

Nước biển: Trong tự nhiên, iot được tìm thấy ở dạng hợp chất, chủ yếu là các muối natri và kali của chúng và có trong nước biển.
Rong biển: Một số hợp chất của iot còn gặp trong vài loài rong biển.
Tuyến giáp: Iot còn xuất hiện trong tuyến giáp của con người, hàm lượng này tuy nhỏ nhưng vô cùng quan trọng. Nếu thiếu iot này, con người sẽ bị bệnh bướu cổ.
Iot có tới 37 đồng vị, tuy nhiên chỉ có 127I là bền vững.

Màu sắc: Iot là chất rắn có màu xám sáng – vẻ sáng đặc trưng giống kim loại.

Hiện tượng thăng hoa:

Khi được đun nóng, iot không nóng chảy mà chuyển thành thể hơi màu tím.
Khi được làm lạnh, hơi iot lại chuyển thành dạng tinh thể, không qua trạng thái lỏng.

Khả năng hòa tan:

Iot ít tan trong nước nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như xăng, benzen, rượu…. Dung dịch của iot trong nước được gọi là nước iot.

I2 trong sản xuất muối I-ốt

I2 (iodine) được sử dụng trong sản xuất muối I-ốt (iodide) vì nó chứa iod, là nguyên tố cần thiết cho sự phát triển và hoạt động của cơ thể con người. Iod được cung cấp chủ yếu thông qua thực phẩm, đặc biệt là từ muối biển và các loại hải sản.

Khi sử dụng I2 trong quá trình sản xuất muối I-ốt, I2 sẽ tạo thành các ion iodide (I-), cung cấp ít nhất 60% lượng iod cần thiết cho cơ thể. Muối I-ốt có thể được sử dụng trong các loại thực phẩm và thực phẩm chức năng để cung cấp iod cho cơ thể.

Với sự thiếu hụt iod, cơ thể con người có thể mắc phải bệnh cầu trùng, bạch cầu hoặc bị ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất và trí tuệ. Do đó, việc sử dụng I2 trong sản xuất muối I-ốt là một cách quan trọng để bổ sung iod cho cơ thể và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan đến thiếu iod.

Tầm quan trọng của muối Iot đối với cơ thể:

Vai trò của Iot là rất quan trọng đối với sự phát triển cơ thể con người. Iot là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể như tim mạch, tiêu hóa, da – lông – tóc – móng, duy trì năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Iot là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể. Iot tham gia tạo hormon tuyến giáp trạng T3 (tri-iodothyronin) và T4 (thyroxin) bằng các liên kết đồng hóa trị. Ngoài ra, Iot còn có vai trò trong việc chuyển hóa beta – caroten thành vitamin A, tổng hợp protein hay hấp thụ đường trong ruột non.

Tác hại của việc thiếu I-ốt:

Khi thiếu I ốt, việc sản xuất thyroxin bị giảm sút, tuyến giáp phải hoạt động bù dưới sự kích thích của hormone tuyến yên nên phì to dần. Tuy nhiên, nếu thiếu I ốt quá trầm trọng thì có thể gây thiểu năng tuyến giáp. Vấn đề nghiêm trọng nhất của thiếu I ốt là ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi.

Trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng rất dễ bị thiếu iốt do nhu cầu tăng cao. Thiếu I-ốt ở thai phụ dễ xảy ra sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non, nếu thiếu iốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác. Thiếu I-ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng… Ngoài ra, thiếu I-ốt còn gây ra bướu cổ, thiểu năng tuyến giáp ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và hoạt động của cơ thể, giảm khả năng lao động, mệt mỏi..

Thiếu iot làm tuyến giáp tăng nhanh về kích thước, gây phì đại tuyến giáp hoặc bướu cổ. Đồng thời, thiếu iot còn ảnh hưởng tới khả năng sản xuất hormone, gây khó khăn cho thai phụ trong việc nhai nuốt, dẫn đến suy giáp gây tăng cân, mệt mỏi, chịu lạnh kém, trầm cảm. Thiếu Iot sẽ gây tăng cân bất ngờ. Không có đủ I ốt, tuyến giáp sẽ không sản xuất đủ các hormone giúp kiểm soát tốc độ trao đổi chất, cơ thể sẽ đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi. Điều này có nghĩa là calo từ thực phẩm bạn ăn sẽ được lưu trữ dưới dạng chất béo nhiều hơn.

Tác hại của việc thừa I-ốt: Thừa Iot có thể gây bướu cổ, bỏng rát (ở họng, miệng và dạ dày), nôn mửa, mạch yếu, viêm tuyến giáp, tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, hay thậm chí gây hôn mê,…

Nguồn cung cấp I ốt: Iot có thể được cung cấp cho cơ thể qua nhiều nguồn khác nhau. Hai nguồn bổ sung iot chính hiện nay đang được sử dụng để bổ sung iot cho cơ thể là iot có nguồn gốc tự nhiên (sữa, chế phẩm từ sữa, trứng, các loại cá, rong biển,…) hoặc các chế phẩm bổ sung iot (muối ăn, các loại thực phẩm chức năng,…).

I2 được sản xuất ở đâu?

I2 được sản xuất tại nhiều nơi trên thế giới, nhưng tôi chỉ sẽ đề cập đến một số phương pháp sản xuất chính:

1. Quá trình khí-hóa: Phương pháp này sử dụng khí hiđro (H2) và khí iod (I2) để tạo ra hợp chất hidro iốt (HI), sau đó điều chế I2 từ HI bằng cách loại bỏ nước. Quá trình này thường được thực hiện trong một thiết bị gọi là reactor.

2. Phản ứng giữa bột iod (I2) và amoniac (NH3): Trong quá trình này, I2 phản ứng với amoniac để tạo thành muối iốt amoniac (NH4I). Sau đó, từ muối iốt amoniac, I2 sẽ được chiết xuất ra bằng cách thêm một dung dịch alkali vào.

Các phương pháp khác cũng có thể được sử dụng như oxi-hóa hòa tan iod bằng acid clohay nitrat (V), nhưng chủ yếu là cách sản xuất I2 theo 2 phương pháp trên.

Điều quan trọng cần lưu ý là quá trình sản xuất I2 có thể phức tạp và đòi hỏi nguyên liệu và thiết bị phù hợp để đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Ứng dụng của I2

I2 (Iodine) có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực hóa học như sau:

1. I2 được sử dụng làm chất tẩy trắng trong quá trình tráng bạc, làm mờ hợp chất màu dịu trên bức xạ X hoặc hóa trị liệu nhờ sự oxhóa.

2. I2 cũng được sử dụng làm chất khử oxi hóa trong các phản ứng hóa học.

3. I2 là một nguyên liệu quan trọng để sản xuất thuốc nhuộm, giúp tạo ra các màu sắc khác nhau trong công nghiệp dệt nhuộm.

4. Trong y học, I2 cũng được sử dụng để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tuyến giáp.

5. I2 có thể được sử dụng để kiểm tra có mặt của tinh dịch trong các phương pháp phân tích y học.

Ứng dụng của iot trong đời sống

Phần lớn, iot được ứng dụng để sản xuất ra nhiều loại dược phẩm khác nhau, điển hình như:

Iot được trộn với lượng nhỏ KI và KIO3 thành muối iot. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

- Chất sát trùng: Được ứng dụng nhiều trong sản xuất cồn iot (dung dịch iot 5% trong ancol etylic) có tác dụng làm chất sát trùng, khử trùng vết thương, khử trùng bề mặt.
- Muối iot: Iot được trộn với lượng nhỏ KI và KIO3 thành muối iot giúp phòng tránh các rối loạn do thiếu iot như bướu cổ.
- Hợp chất iot thường được ứng dụng trong hóa hữu cơ và y khoa.
- Ứng dụng trong nhiếp ảnh: Muối iodide bạc (AgI) được dùng trong nhiếp ảnh.
- Sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp: Iot-123 dùng trong y khoa để xét nghiệm hoạt động của tuyến giáp. Iot-131 dùng trong điều trị ung thư tuyến giáp và bệnh Grave.
- Rửa trôi đồng vị phóng xạ: Muối iodide kali (KI) có thể dùng để chữa trị cho các bệnh nhân bị ảnh hưởng của thảm họa hạt nhân để rửa trôi đồng vị phóng xạ I-131…

Tóm lại, I2 có nhiều ứng dụng quan trọng trong lĩnh vực hóa học và các ngành công nghiệp liên quan.

***

Trên đây là nội dung bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về I2 là gì. Mọi thông tin trong bài viết I2 là gì? Công dụng và ứng dụng của I2 đều được xác thực rõ ràng trước khi đăng tải. Tuy nhiên đôi lúc vẫn không tránh khỏi những sai xót đáng tiếc. Hãy để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để đội ngũ biên tập được nắm bắt ý kiến từ bạn đọc.

Đăng bởi THCS Bình Chánh trong chuyên mục Tổng hợp