Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O

Trường THCS Bình Chánh 25/08/2023

Mời các em theo dõi nội dung bài học Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O do thầy cô trường THCS Bình Chánh biên soạn sẽ giúp các em nắm chắc kiến thức nội dung bài học tốt hơn.

Mục lục

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O

Cu + HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + NO + H₂O là phản ứng oxi hóa khử, được THCS Bình Chánh biên soạn, phương trình này sẽ xuất hiện trong nội dung các bài học: Cân bằng phản ứng oxi hóa khử Hóa học 10, tính chất Hóa học của Cu và tính chất hóa học HNO₃…. cũng như các dạng bài tập.

1. Phương trình phản ứng Cu tác dụng HNO₃ loãng

3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

2. Cân bằng phương trình phản ứng Cu + HNO₃→ Cu(NO₃)₂ + NO + H₂O

Xác định sự thay đổi số oxi hóa

Bạn đang xem: Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O

Cu^o+ HN⁺⁵O₃→ Cu⁺²(NO₃)₂+ N⁺²O + H₂O

Vậy 3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

Nhắc lại kiến thức: Các bước cân bằng phản ứng bằng phương pháp thăng bằng electron

Bước 1. Viết sơ đồ phản ứng với các chất tham gia xác định nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

Bước 2. Viết phương trình:

Khử (Cho electron)

Oxi hóa (nhận electron)

Bước 3. Cân bằng electron: Nhân hệ số để

Tổng số electron cho = tổng số electron nhận

Bước 4. Cân bằng nguyên tố: nói chung theo thứ tự

Kim loại (ion dương)

Gốc axit (ion âm)

Môi trường (axit, bazo)

Nước (cân bằng H₂O là để cân bằng hidro)

Bước 5. Kiểm tra số nguyên tử oxi ở hai vế (phải bằng nhau)

3. Điều kiện phản ứng Cu tác dụng với HNO₃

Dung dịch HNO₃ loãng dư

4. Phương trình ion thu gọn Cu tác dụng HNO₃ loãng

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^– → 3Cu²⁺ + 2NO↑ + 4H₂O

5. Cách tiến hành phản ứng cho Cu tác dụng HNO₃

Cho đồng Cu tác dụng với dung dịch axit nitric HNO₃

6. Hiện tượng cho Cu tác dụng HNO₃ loãng

Kim loại Cu rắn đỏ dần tạo thành dung dịch màu xanh lam và khí không màu hóa nâu trong không khí thoát ra.

7. Tính chất hóa học của HNO₃

7.1. Axit nitric thể hiện tính axit

Axit nitric có tính chất của một axit bình thường nên nó làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Tác dụng với bazo, oxit bazo, muối cacbonat tạo thành các muối nitrat

2HNO₃ + CuO → Cu(NO₃)₂ + H₂O

2HNO₃ + Mg(OH)₂ → Mg(NO₃)₂ + 2H₂O

2HNO₃ + BaCO₃→ Ba(NO₃)₂ + H₂O + CO₂

7.2. Tính oxi hóa của HNO₃

Axit nitric tác dụng với kim loại

Tác dụng với hầu hết các kim loại trừ Au và Pt tạo thành muối nitrat và nước .

Kim loại + HNO₃ đặc → muối nitrat + NO + H₂O ( to)

Mg + HNO_{3 đặc}

Kim loại + HNO₃ loãng → muối nitrat + NO + H₂O

Kim loại + HNO₃loãng lạnh → muối nitrat + H₂

Mg(rắn) + 2HNO₃ loãng lạnh → Mg(NO₃)₂ + H₂ (khí)

Nhôm, sắt, crom thụ động với axit nitric đặc nguội do lớp oxit kim loại được tạo ra bảo vệ chúng không bị oxy hóa tiếp.

Axit nitric Tác dụng với phi kim

(Các nguyên tố á kim, ngoại trừ silic và halogen) tạo thành nito dioxit nếu là axit nitric đặc và oxit nito với axit loãng và nước, oxit của phi kim.

C + 4HNO₃ đặc → 4NO₂ + 2H₂O + CO₂

Tác dụng với oxit bazo, bazo, muối mà kim loại trong hợp chất này chưa lên hóa trị cao nhất:

FeO + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 2H₂O

FeCO₃ + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃+ NO₂ + 2H₂O + CO₂

3Fe(OH)₂ + 10HNO₃ → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 8H₂O

Tác dụng với hợp chất

3H₂S + 2HNO₃ (>5%) → 3S ↓+ 2NO + 4H₂O

Ag₃PO₄ tan trong HNO₃, HgS không tác dụng với HNO₃.

8. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Ứng dụng nào sau đây không phải của HNO₃?

A. Để điều chế phân đạm NH₄NO₃, Ca(NO₃)₂

B. Sản xuất dược phẩm

C. Sản xuất khí NO₂và N₂H₄

D. Để sản xuất thuốc nổ, thuốc nhuộm

Xem đáp ánĐáp án C

Khi cho axit nitric tác dụng với axit clorua, ta được dung dịch cường toan có khả năng hòa tan và và bạch kim.

Axit nitric ứng dụng của axit HNO₃ như chế tạo thuốc nổ (TNT, …), điều chế các hợp chất hữu cơ, sản xuất bột màu, sơn, thuốc nhuộm, …

⇒ Sản xuất khí NO₂ và N₂H₄ không phải ứng dụng của HNO₃.

Câu 2. Phát biểu nào sau đây đúng:

A. Dung dịch HNO₃ làm xanh quỳ tím và làm phenolphtalein hóa đỏ.

B. Axit nitric được dùng để sản xuất phân đạm (NH₄NO₃, Ca(NO₃)₂), thuốc nổ (TNT), thuốc nhuộm, dược phẩm.

C. Trong công nghiệp, để sản xuất HNO₃ người ta đun hỗn hợp (KNO₃) với H₂SO₄ đặc

D. điều chế HNO₃ trong phòng thí nghiệm người ta dùng khí amoniac (NH₃)

Xem đáp ánĐáp án B

Axit nitric được dùng để sản xuất phân đạm (NH₄NO₃, Ca(NO₃)₂), thuốc nổ (TNT), thuốc nhuộm, dược phẩm.

A Sai: dung dịch HNO₃ chỉ làm xanh quỳ tím hóa đỏ.

C. Trong công nghiệp để sản xuất axit nitric, người ta thường đun nóng hỗn hợp natri nitrat rắn với dung dịch H₂SO₄ đặc

D. Để điều chế HNO₃ trong phòng thí nghiệm người ta dùng NaNO₃ và H₂SO₄ đặc

Câu 3. Trong các thí nghiệm với dung dịch HNO₃thường sinh ra khí độc NO₂. Để hạn chế khí NO₂ thoát ra từ ống nghiệm, người ta sử dụng biện pháp nhét bông có tẩm hóa chất và nút ống nghiệm. Hóa chất đó chính là

A. H₂O

B. Dung dịch nước vôi trong

C. dung dịch giấm ăn

D. dung dịch muối ăn

Xem đáp ánĐáp án B

Phương trình phản ứng minh họa

4NO₂ + 2Ca(OH)₂ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O + Ca(NO₂)₂

Khí màu nâu đỏ NO₂ bị hòa tan trong dung dịch, tạo thành chất rắn Ca(NO₂)₂ và Ca(NO₃)₂

Câu 4. Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl₂, ZnCl₂, FeCl₃, AlCl₃. Nếu thêm dung dịch KOH dư, rồi thêm tiếp dung dịch NH₃ dư vào 4 dung dịch trên thì số chất kết tủa thu được là

A. 1

B. 3

C. 2

D. 4

Xem đáp ánĐáp án B

Khi cho KOH dư

Cu^{2 +} + 2OH – →Cu(OH)₂↓

Zn^{2 +} + 4OH – → 4Zn(OH)₄^{2 –}

Fe^{3 +} + 3OH – → Fe(OH)₃↓

Al^{3 +} + 4OH – →Al(OH)₄ –

Thêm tiếp NH₃ thì NH₃ sẽ tạo phức với Cu²⁺, Zn²⁺

Zn(OH)₂ + 4NH₃ → [Zn(NH₃)₄](OH)₂

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂

=> chỉ còn kết tủa Fe(OH)₃

Câu 5. Cho 19,2 gam Cu tan hoàn toàn trong dung dịch HNO₃ loãng dư, sau phản ứng thu được V lít NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của V là:

A. 6,72 lít

B. 2,24 lít

C. 3,36 lít

D. 4,48 lít

Xem đáp ánĐáp án D

Phương trình phản ứng hóa học

3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

2n_Cu = 3n_NO

=> n_NO = 0,2 mol

=> V = 4,48 lit

Câu 6. Cho các phản ứng:

(1) Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

(2) 2NaOH + (NH₄)₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2NH₃+ 2H₂O

(3) BaCl₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ + 2NaCl

(4) 2NH₃ + 2H₂O + FeSO₄ → Fe(OH)₂ + (NH₄)₂SO₄

Các phản ứng thuộc loại phản ứng axit – bazơ là

A. (2), (4)

B. (3), (4).

C. (2), (3).

D. (1), (2).

Xem đáp ánĐáp án A

Các phản ứng thuộc loại axit – bazơ là phản ứng có chất cho proton và chất nhận proton mà ko có sự thay đổi số oxi hóa

(2) 2NaOH + (NH₄)₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2NH₃ + 2H₂O

(4) 2NH₃ + 2H₂O + FeSO₄ → Fe(OH)₂ + (NH₄)₂SO₄

Câu 7. Thực hiện thí nghiệm sau: Nhỏ từ từ dung dịch NH₃ cho đến dư vào ống nghiệm đựng dung dịch CuSO₄. Hiện tượng quan sát đầy đủ và đúng nhất là:

A. Tạo kết tủa màu xanh lam không tan.

B. Chỉ thấy xuất hiện dung dịch màu xanh thẫm.

C. Lúc đầu có kết tủa màu xanh lam, sau đó kết tủa tan dần tạo thành dung dịch màu xanh thẫm.

D. Có kết tủa màu xanh lam tạo thành, có khí màu nâu đỏ thoát ra

Xem đáp ánĐáp án A

Các phương trình phản ứng xảy ra

CuSO₄+ 2NH₃+ H₂O → Cu(OH)₂↓_{xanh lam}+ (NH₄)₂SO₄

Cu(OH)₂ + NH₃+ H₂O → [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (dd màu xanh thẫm)

Lúc đầu có kết tủa màu xanh lam, sau đó kết tủa tan dần tạo thành dung dịch màu xanh thẫm

Câu 8. Chỉ dùng 1 chất để phân biệt 3 kim loại sau: Al, Ba, Mg?

A. Dung dịch HCl

B. Nước

C. Dung dịch NaOH

D. Dung dịch H₂SO₄

Xem đáp ánĐáp án B

Để phân biệt 3 kim loại Al, Ba, Mg ta dùng nước. Cho nước vào 3 mẫu kim loại, kim loại tốt trong nước và sủi bọt khí là Ba, 2 kim loại không tan trong nước là Al và Mg.

Ba + 2H₂O → Ba(OH)₂ + H₂ ↑

Lấy dung dịch Ba(OH)₂ vừa thu được đổ vào mẫu 2 kim loại còn lại, kim loại nào tan, sủi bọt khí là Al, kim loại không có hiện tượng gì là Mg

2Al + Ba(OH)₂ + 2H₂O → Ba(AlO₂)₂ + 3H₂ ↑

Câu 9. Cho mẩu Cu vào dung dịch FeCl₃. Hiện tượng xảy ra là:

A. Kim loại Fe màu trắng bám vào Cu, dung dịch chuyển sang màu xanh.

B. Đồng tan ra, sủi bọt khí không màu và kết tủa màu trắng.

C. Không hiện tượng, vì phản ứng không xảy ra.

D. Đồng tan ra, dung dịch từ màu đỏ nâu chuyển sang màu xanh.

Xem đáp ánĐáp án C

Phản ứng hóa học xảy ra khi cho mẩu Cu vào dung dịch FeCl₃:

Cu + 2FeCl₃ → CuCl₂ + FeCl₂

nâu đỏ xanh

Sau phản ứng đồng tan ra, dung dịch từ màu nâu đỏ chuyển sang màu xanh.

Câu 10. Hiện tượng nào xảy ra khi cho mảnh đồng kim loại vào dung dịch HNO₃ loãng

A. không có hiện tượng gì

B. dung dịch có màu xanh, H₂ bay ra

C. dung dịch có màu xanh, có khí màu nâu bay ra

D. dung dịch có màu xanh lam, có khí không màu bay ra, bị hoá nâu trong không khí.

Xem đáp ánĐáp án D

Phương trình hóa học xảy ra

Cu + 4HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

→ Hiện tượng: khi cho mảnh đồng kim loại vào dung dịch HNO₃ loãng thì dung dịch có màu xanh của Cu(NO₃)₂ và khí màu nâu đỏ NO₂.

Câu 11. Hòa tan m gam Al vào dung dịch HNO₃ loãng vừa đủ, thu được 17,92 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm N₂O và N₂ biết tỉ khối hơi của X so với H₂ là 18 (không còn sản phẩm khử nào khác) và dd Y chứa a gam muối nitrat. Giá trị của m là.

A. 21,6

B. 97,2

C. 64,8

D. 194,4

Xem đáp ánĐáp án C

Nhận thấy M_X = (M_N2 + M_N2O)2 = (28 + 44)/2=36

=> n_N2 = n_N2O = 0,24 / 2 = 0,12 mol

Ta có: m_Al(NO3)3= 213.m/27 = 7,89m < 8 => trong muối có NH₄NO₃

Bảo toàn e: 3n_Al = 10n_N2 + 8n_N2O + 8n_NH4NO3

=> 3.m/27 =10.0,12 + 8.0,12 + 8n_NH4NO3

→ n_NH4NO3 = m/72 − 0,27

Khối lượng muối tạo thành: m_muối= mAl(NO₃)₃ + mNH₄NO₃

=> 8m = 213.m/27 + 80.(m/72 – 0,27) => m = 21,6 gam

Câu 12. Nhận định đúng về phản ứng điều chế HNO₃ trong phòng thí nghiệm bằng phản ứng

NaNO₃ + H₂SO₄ → HNO₃+ NaHSO₄.

A. có thể dùng axit sunfuric loãng.

B. có thể thay thế natri nitrat bằng kali nitrat.

C. axit nitric thu được ở dạng lỏng không cần làm lạnh.

D. đây là phản ứng oxi hóa khử

Xem đáp ánĐáp án B

A sai vì không thể dùng axit sunfuric loãng.

B đúng vì có thể thay thế natri nitrat bằng kali nitrat.

C sai vì axit nitric dễ bay hơi nên thu được hơi HNO₃.

D sai vì đây là phản ứng trao đổi vì không làm thay đổi số oxi hóa.

Câu 13. Cho các mô tả sau:

(1). Hoà tan Cu bằng dung dịch HCl đặc nóng giải phóng khí H₂

(2). Ðồng dẫn nhiệt và dẫn điện tốt, chỉ thua Ag

(3). Ðồng kim loại có thể tan trong dung dịch FeCl₃

(4). Có thể hoà tan Cu trong dung dịch HCl khi có mặt O₂

(5). Ðồng thuộc nhóm kim loại nhẹ (d = 8,98 g/cm³)

(6). Không tồn tại Cu₂O; Cu₂S

Số mô tả đúng là:

A. 1.

B. 2.

C. 3 .

D. 4.

Xem đáp ánĐáp án C

1. Sai vì Cu không tác dụng với HCl.

2. Đúng

3. Đúng, Cu + 2FeCl₃ → CuCl₂ + 2FeCl₂

4. Đúng, 2Cu + 4HCl + O₂ → 2CuCl₂ + 2H₂O

5. Sai, đồng thuộc nhóm kim loại nặng

6. Sai, có tồn tại 2 chất trên

Câu 14. Nung 6,58 gam Cu(NO₃)₂ trong bình kín không chứa không khí, sau một thời gian thu được 4,96 gam chất rắn và hỗn hợp khí X. Hấp thụ hoàn toàn X vào nước để được 300 ml dung dịch Y. Dung dịch Y có pH bằng

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 1.

Xem đáp ánĐáp án D

Phương trình phản ứng hóa học xảy ra

2Cu(NO₃)₂ → 2CuO + 4NO₂ (4x) + O₂ (x mol)

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng có:

m_{chất rắn ban đầu} = m_{chất rắn sau}+ m_khí

→ 6,58 = 4,96 + 46.4x + 32x → x = 0,0075 mol

Dẫn khí X vào nước

Phương trình phản ứng minh họa

O₂ (0,0075) + 4NO₂ (0,03) + 2H₂O → 4HNO₃ (0,03 mol)

C_M_(HNO3) = 0,03 : 0,3 = 0,1 → pH = 1.

Câu 15. Nhúng một thanh sắt nặng 100 gam vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO₃)₂ 0,2M và AgNO₃ 0,2M. Sau một thời gian lấy thanh kim loại ra, rửa sạch làm khô cân được 101,72 gam (giả thiết các kim loại tạo thành đều bám hết vào thanh sắt). Khối lượng sắt đã phản ứng là

A. 2,16 gam.

B. 0,84 gam.

C. 1,72 gam.

D. 1,40 gam.

Xem đáp ánĐáp án D

Fe (0,01) + 2Ag⁺ → Fe²⁺ + 2Ag (0,02 mol) (1)

m_{tăng (1)} = 0,02.108 – 0,01.56 = 1,6 gam

Theo bài ra m_{KL tăng} = 101,72 – 100 = 1,72 gam.

Tiếp tục có phản ứng:

Fe (a) + Cu²⁺ → Fe²⁺ (a mol) + Cu

m_{tăng (2)} = 64a – 56a = 1,72 – 1,6 → a = 0,015 mol

→ m_Fe = (0,01 + 0,015).56 = 1,4 gam.

Câu 16. Cho Cu và dung dịch H₂SO₄ loãng tác dụng với chất X (một loại phân bón hóa học), thấy thoát ra khí không màu hóa nâu trong không khí. Mặt khác, khi X tác dụng với dung dịch NaOH thì có khí mùi khai thoát ra. Chất X là

A. amophot.

B. ure.

C. natri nitrat.

D. amoni nitrat.

Xem đáp ánĐáp án D

Cu và H₂SO₄ tác dụng với chất X có khí không màu, hóa nâu trong không khí là NO => Trong X có nhóm NO₃–

Khi X tác dụng với dd NaOH → khí mùi khai → khí đó là NH₃

Vậy công thức của X là NH₄NO₃: amoni nitrat

Phương trình hóa học: Cu + 4H₂SO₄ + 8NH₄NO₃ → 4(NH₄)₂SO₄ + 3Cu(NO₃)₂ + 4H₂O + 2NO↑

Phương trình phản ứng minh họa

NaOH + NH₄NO₃ → NaNO₃ + NH₃↑(mùi khai) + H₂O

Câu 17. Nhúng một thanh Cu vào dung dịch AgNO₃, sau một thời gian lấy ra, rửa sạch, sấy khô, đem cân thì khối lượng thanh đồng thay đổi thế nào?

A. Tăng.

B. Giảm.

C. Không thay đổi.

D. không xác định được.

Xem đáp ánĐáp án A

Giả sử có 1 mol Cu tham gia phản ứng

Phương trình phản ứng minh họa

Cu (1) + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓ (2 mol)

→ khối lượng thanh đồng tăng = 2 × 108 – 64 = 152 gam.

húng một thanh Cu vào dung dịch AgNO₃, sau một thời gian lấy ra, rửa sạch, sấy khô, đem cân thì khối lượng thanh đồng tăng

Câu 18. Hoà tan hoàn toàn 12 gam hỗn hợp Fe và Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO₃, thu được V lít (đktc) hỗn hợp khí X (gồm NO và NO₂) và dung dịch Y (chỉ chứa hai muối và axit dư). Tỉ khối của X đối với H₂ bằng 19. Giá trị của V là:

A. 2,24

B. 5,60

C. 3,36

D. 4,48

Xem đáp ánĐáp án B

Như vậy đề bài cho axit dư nên 2 muối thu được là Fe³⁺ và Cu²⁺

Gọi x là số mol Fe và Cu ta có: 56x + 64 x = 12 ⇒ x = 0,1 mol

Mặt khác:

Đặt x, y là số mol của NO và NO₂ thì 30x + 46 y = 38 (x+ y)

⇒ x = y

n_{e nhận} = 3x + y = 4x, n_{e cho} = 0,5 ⇒ 4x = 0,5 .

Vậy x= 0,125 mol

V = 0,125.2. 22.4= 5,6 lít

Câu 19. Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m gam chất rắn X gồm Fe, Fe₂O₃, Fe₃O₄, FeO. Hòa tan m gam hỗn hợp X vào dung dich HNO₃ dư thu được 2,24 lít khí NO₂ (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị của m là:

A. 11,2 gam

B. 10,2 gam

C. 7,2 gam

D. 6,9 gam

Xem đáp án

Đáp án A

Cách 1: Quy đổi hổn hợp X về hai chất FeO và Fe₂O₃

Phương trình phản ứng minh họa

FeO + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 2H₂O

0,1 0,1

n_Fe = 8,4/ 56 = 0,15mol

Ta có:

2Fe + O₂ → 2FeO

0,1 0,2

4Fe + 3O₂ → 2Fe₂O₃

0,05 0,025 mol

⇒m_H2X = 0,1.72 + 0,025.160 = 11,2 g

Cách 2: Quy hỗn hợp X về một chất Fe_xO_y:

Phương trình phản ứng tổng quát

Fe_xO_y + (6x – 2y) HNO₃ → xFe(NO₃)₃ + (3x – 2y) NO₂ + (3x -y) H₂O

0,1/3x−2y 0,1mol

Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố sắt:

Fe = 8,4/56 = 0,1.x/3x−2y ⇒ x/y = 6/7

Vậy công thức quy đổi là: Fe₆O₇ (M = 448) và

n_Fe6O7= 0,13.6 − 2.7 = 0,025 mol

=> m_X = 0,025 . 448 = 11,2g

Câu 20. Để nhận biết ion người ta thường dùng Cu và dung dịch HNO₃ loãng và đun nóng, vì:

A. Phản ứng tạo ra dung dịch có màu vàng nâu

B. Phản ứng tạo ra dung dịch có màu xanh và khí không mùi làm xanh giấy quỳ ẩm

C. Phản ứng tạo ra kết tủa màu xanh

D. Phản ứng tạo dung dịch có màu xanh và khí không màu hoá nâu trong không khí.

Xem đáp ánĐáp án D

Để nhận biết ion NO₃^–người ta thường dùng Cu và dung dịch H₂SO₄ loãng nhờ phản ứng tạo dung dịch màu xanh và khí không màu hóa nâu trong không khí.

Phương trình phản ứng ion

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^–→ 3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O

Câu 21. Thể tích dung dịch HNO₃ 1M (loãng) ít nhất cần dùng để hoà tan hoàn toàn một hỗn hợp gồm 0,3 mol Fe và 0,3 mol Cu là (biết phản ứng tạo chất khử duy nhất là NO)

A. 1,0 lít

B. 1,6 lít

C. 0,8 lít

D. 1,2 lít

Xem đáp ánĐáp án B

Lượng HNO₃ tối thiểu cần dùng khi:

Fe → Fe²⁺ , Cu → Cu²⁺

Sơ đồ cho nhận e:

Fe – 2e → Fe²⁺

0,3 → 0,6

Cu – 2e → Cu²⁺

0,3 → 0,6

N⁺⁵ + 3e → N⁺²

3x x

Theo định luật bảo toàn mol e: 0,6 + 0,6 = 3x → x = 0,4 mol

Bảo toàn nguyên tố N: Số mol HNO₃ = 0,6 + 0,6 + 0,4 = 1,6 mol

V_HNO3 = 1,6 /1 = 1,6 lit

Câu 22. Trường hợp nào sau đây có phản ứng tạo sản phẩm là chất kết tủa màu xanh?

A. Cho dung dịch NaOH vào dung dịch CuSO₄

B. Cho Zn vào dung dịch AgNO₃

C. Cho Al vào dung dịch HCl

D. Cho dung dịch KOH vào dung dịch FeCl₃

Xem đáp ánĐáp án A

Các phương trình xảy ra như sau:

Al + 3HCl → AlCl₃ + 3/2 H_{2 ↑}

Zn + 2AgNO₃ → Zn(NO₃)₂ + 2Ag

3KOH + FeCl₃ → Fe(OH)_{3 ↓ nâu đỏ} + 3KCl

NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)_{2 ↓ xanh} + Na₂SO₄

Cho dung dịch NaOH vào dung dịch CuSO₄ thu được sản phẩm là chất kết tủa màu xanh.

Câu 23. Chỉ dùng 1 hóa chất nào sau đây để nhận biết các dung dịch: NH₄Cl, NaOH, NaCl, H₂SO₄, Na₂SO₄, Ba(OH)₂?

A. Dung dịch phenolphtalein.

B. Dung dịch AgNO₃.

C. Dung dịch quỳ tím.

D. Dung dịch BaCl₂.

Xem đáp ánĐáp án C

Để nhận biết các dụng dịch trên ta dùng dung dịch quỳ tím ta chia thành 3 nhóm

Nhóm (I): quỳ tím hóa đỏ : NH₄Cl, H₂SO₄

Nhóm (II) quỳ tím hóa xanh: NaOH, Ba(OH)₂

Nhóm (III): quỳ tím không đổi màu: NaCl, Na₂SO₄

Cho lần lượt từng chất ở nhóm (II) vào từng chất ở nhóm (I)

	NH₄Cl	H₂SO₄
NaOH	Khí mùi khai	Không hiện tượng
Ba(OH)₂	Khí mùi khai	Kết tủa trắng

Phương trình phản ứng minh họa

NH₄Cl + NaOH → NH₃ + H₂O + NaCl

2NH₄Cl + Ba(OH)₂ $\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}$ BaCl₂ + 2NH₃ ↑ + 2H₂O

Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄+ 2H₂O

Cho Ba(OH)₂ nhận biết được vào từng chất ở nhóm (III), chất tạo kết tủa trắng là Na₂SO₄, chất không hiện tượng là NaCl

Phương trình phản ứng minh họa

Ba(OH)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2 NaOH

Câu 24. Sự khác biệt nhất trong tính chất hóa học của H₂SO₄ đặc so với H₂SO₄ loãng là

A. Tác dụng được với oxit bazơ

B. Tác dụng được với bazơ

C.Tác dụng được với muối

D. Khả năng hút nước mạnh (tính háo nước)

Xem đáp ánĐáp án D

Axit sunfuric đặc có những tính chất hóa học riêng so với H₂SO₄ loãng

+ Tác dụng với hầu hết kim loại (trừ Au và Pt)

Thí dụ: H₂SO₄ đặc phản ứng được với đồng, còn H₂SO₄ loãng không phản ứng được với đồng

Phương trình phản ứng minh họa

Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄+ SO₂↑ + 2H₂O

+ Tính háo nước

C ₁₂ H ₂₂ O ₁₁ $\overset{H_{2} SO_{4} }{\rightarrow}$ 11H ₂ O + 12C

Câu 25. Chất nào dùng làm thuốc thử để phân biệt hai dung dịch axit clohidric và axit sunfuric?

A. AlCl₃.

B. BaCl₂.

C. NaCl.

D. MgCl₂

Xem đáp ánĐáp án B

Dùng BaCl₂để phân biệt dung dịch HCl và dung dịch H₂SO₄

Cho dung dịch BaCl₂ lần lượt vào 2 dung dịch trên

+ Dung dịch xuất hiện kết tủa trắng là H₂SO₄, còn lại không có hiện tượng gì là HCl

Phương trình hóa học

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl

Câu 26. Thực hiện các thí nghiệm sau:

(a) Nung nóng Cu(NO₃)₂.

(b) Cho Fe(OH)₂ vào dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng (dư).

(d) Cho dung dịch KHSO₄ vào dung dịch NaHCO₃.

(e) Cho dung dịch Fe(NO₃)₂ vào dung dịch HCl loãng.

(g) Cho mẩu sắt vào dung dịch H₂SO₄ loãng.

Sau khi các phản ứng xảy ra, số thí nghiệm sinh ra chất khí là

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 2

Xem đáp ánĐáp án B

(a) 2Cu(NO₃)₂→2CuO + 4NO₂↑ + O₂↑

(b) 2Fe(OH)₂ + 4H₂SO₄ đặc → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂↑ + 6H₂O

(d) 2KHSO₄ + 2NaHCO₃ → K₂SO₄+ Na₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂↑

(e) 9Fe(NO₃)₂ + 12HCl → 5Fe(NO₃)₃ + 4FeCl₃ + 3NO↑ + 6H₂O

(g) Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂↑

Có 5 phản ứng sinh ra khí là: a, b, d, e, g

…………………………………

Trên đây THCS Bình Chánh.com vừa gửi tới bạn đọc bài viết Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O. Bài viết đã gửi tới bạn đọc phương trình phản ứng với Cu, hướng dẫn cách cân bằng phương trình phản ứng. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu bổ ích nhé.

>> Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu liên quan